નાણાં પ્રધાન નિર્મલા સીતારામને શનિવારે ડિજિટલ ચુકવણીને પ્રોત્સાહન આપવા જણાવ્યું હતું કે, 1 જાન્યુઆરી 2020 થી રૂપે કાર્ડ અને યુપીઆઈ દ્વારા ટ્રાન્ઝેક્શન પર વેપારી ડિસ્કાઉન્ટ રેટ (એમડીઆર) શુલ્ક લેવામાં આવશે નહીં.સીતારમણે અહીં જાહેર ક્ષેત્રના બેંક વડાઓ સાથેની સમીક્ષા બેઠક બાદ કહ્યું કે મહેસૂલ વિભાગ ટૂંક સમયમાં રૂપે અને યુપીઆઈને ડિજિટલ ટ્રાંઝેક્શન હેઠળ કોઈ એમડીઆર ચાર્જ નહીં માધ્યમ તરીકે જાહેર કરશે.
તેમણે કહ્યું કે, મહેસૂલ વિભાગ રૂ. 50 કરોડ અથવા તેથી વધુનો વ્યવસાય કરતી તમામ કંપનીઓને રૂપે ડેબિટ કાર્ડ અને યુપીઆઈ ક્યુઆર કોડ દ્વારા ચુકવણીની સુવિધા આપવા માટે કહેશે.
સીતારામને કહ્યું કે વિવિધ સંબંધિત પક્ષો, બેન્કો વગેરે સાથે વિસ્તૃત પરામર્શ કર્યા પછી મને ખુશી થાય છે કે બજેટમાં કરવામાં આવેલી જાહેરાતને લાગુ કરવા 1 જાન્યુઆરી 2020 ના રોજ એક જાહેરનામું બહાર પાડવામાં આવશે. સૂચિત ચેનલો દ્વારા ચુકવણી કરવા પર એમડીઆર પાસેથી શુલ્ક લેવામાં આવશે નહીં.
એમડીઆર એ તે ખર્ચ છે જેનો વ્યવસાય ડિજિટલ માધ્યમ દ્વારા તેના ગ્રાહક દ્વારા કરવામાં આવતી ચુકવણી સ્વીકારવા માટે બેંકને ચૂકવણી કરે છે. આ રકમ ટ્રાંઝેક્શનની રકમની ટકાવારી તરીકે છે.
સરકારના આ પગલાથી દેશી રીતે વિકસિત ડિજિટલ ચુકવણી માધ્યમો અને યુપીઆઈને વિદેશી કંપનીઓના ચુકવણી ગેટવે ઉપર ધાર મળશે. નાણાં પ્રધાને જુલાઇમાં રજૂ કરેલા પ્રથમ બજેટ ભાષણમાં દેશમાં ડિજિટલ પેમેન્ટને પ્રોત્સાહન આપવા માટે એમડીઆર ચાર્જ હટાવવાની દરખાસ્ત કરી હતી.
તેમણે કહ્યું હતું કે તેથી હું દરખાસ્ત કરું છું કે રૂ. 50 કરોડથી વધુના વાર્ષિક ટર્નઓવરવાળી વ્યવસાયિક સંસ્થાઓ તેમના ગ્રાહકોને આવી ઓછી કિંમતના ડિજિટલ ચુકવણી પદ્ધતિઓ પ્રદાન કરશે. આ કરતી વખતે, ગ્રાહકો અને વેપારીઓને કોઈ વેપારી ડિસ્કાઉન્ટ રેટ અથવા કોઈપણ ફી લેવામાં આવશે નહીં.
સીતારામને કહ્યું હતું કે જ્યારે લોકો આવી ડિજિટલ ચુકવણી પદ્ધતિઓ અપનાવવાનું શરૂ કરે છે, ત્યારે ખર્ચ રિઝર્વ બેંક અને બેંકો મળીને ઉઠાવશે. ડિજિટલ પેમેન્ટની કિંમત તે બચત દ્વારા કરવામાં આવશે જે બેંકો અને રિઝર્વ બેંકે ઓછી રોકડ જાળવવી પડશે અને ધંધામાંથી.
બેઠક પછી નાણાં પ્રધાને કહ્યું કે ડિજિટલ પેમેન્ટ ઇકોલોજીને મજબૂત કરવા અને નીચી રોકડ અર્થવ્યવસ્થા તરફ આગળ વધવા માટે, તમામ બેન્કો રૂપે ડેબિટ કાર્ડ અને યુપીઆઈને લોકપ્રિય બનાવવા માટે ઝુંબેશ ચલાવશે.
તેમણે કહ્યું કે સરકારે આ જોગવાઈઓને અમલમાં મૂકવા માટે પહેલા જ બે કાયદા ઈનકમ ટેક્સ એક્ટ અને પેમેન્ટ એન્ડ સેટલમેન્ટ સિસ્ટમ્સ એક્ટમાં સુધારો કર્યો છે. આ બેઠકમાં ભારતીય બેંક એસોસિએશનના ચીફ એક્ઝિક્યુટિવ અને ખાનગી ક્ષેત્રની અગ્રણી બેંકોના પ્રતિનિધિઓ પણ હાજર રહ્યા હતા.
નાણા સચિવ, મહેસૂલ સચિવ, ઇલેક્ટ્રોનિક્સ અને માહિતી ટેકનોલોજી સચિવ, સીબીઆઈના ડિરેક્ટર, રિઝર્વ બેંકના પ્રતિનિધિ અને ભારતના રાષ્ટ્રીય ચુકવણી નિગમના મુખ્ય કાર્યકારી અધિકારી પણ આ બેઠકમાં હાજર રહ્યા હતા.
આ પ્રસંગે, નાણાં પ્રધાને લોન હપ્તાઓની ચુકવણી કરવામાં ડિફોલ્ટરોની જપ્ત કરેલી સંપત્તિની હરાજી માટે એક સામાન્ય ઈ-ઓક્શન પ્લેટફોર્મ પણ શરૂ કર્યો હતો.
નવીનતમ ઉપલબ્ધ માહિતી અનુસાર, આ પ્લેટફોર્મ પર કુલ 35,000 મિલકતોની જાણ કરવામાં આવી છે. છેલ્લા ત્રણ નાણાકીય વર્ષોમાં, જાહેર ક્ષેત્રની બેંકોએ 2.3 લાખ કરોડની સંપત્તિ જોડી છે.