મચ્છર કરડવાથી અનેક પ્રકારની ગંભીર બીમારીઓનુ જોખમ રહે છે. દર વર્ષે ઓક્ટોબર-નવેમ્બરના મહિનામાં દેશમાં મચ્છરજન્ય રોગ જેવા કે ડેંગૂ, ચિકનગુનિયા અને મલેરિયાના કેસ વધવાના રિપોર્ટ કરવામાં આવે છે. આ બીમારીઓ કુછ મામલે ગંભીર અને જીવલેણ પણ હોઈ શકે છે. આ કારણ છે કે સ્વાસ્થ્ય વિશેષજ્ઞ બધા લોકોને મચ્છરોથી બચવાના ઉપાય કરતા રહેવાની સલાહ આપે છે. પણ શુ તમને મચ્છરો વધુ કરડે છે ? જો તમને આવો એહસાસ થઈ રહ્યો છે તો તેમા નવાઈ પામવા જેવુ નથી. અસલમાં તમારા શરીરના કેટલાક રસાયણ મચ્છરોને વધુ આકર્ષિત કરી શકે છે. તાજેતરમાં થયેલા એક અભ્યાસમાં વૈજ્ઞાનિકોએ કેટલાક લોકોમા મચ્છરોને કાપવાના કારણ વિશે જણાવ્યુ છે.
હોવર્ડ હ્યુજીસ મેડિકલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ અને રોકફેલર યુનિવર્સિટીના ન્યુરોબાયોલોજિસ્ટ ડો. લેસ્લી વોશલે તેના કારણોને વધુ સારી રીતે સમજવા માટે એક અભ્યાસ હાથ ધર્યો હતો. આમાં તેમની ટીમને જાણવા મળ્યું કે કેટલાક લોકોમાં વાસ્તવમાં અમુક એવા પરિબળો હોય છે જે મચ્છરોને તેમના તરફ વધુ આકર્ષિત કરે છે. આ જ કારણ છે કે તમે અન્ય કરતા વધુ મચ્છર કરડવાનો અનુભવ કરી શકો છો.
મચ્છર કેટલાક લોકોને વધુ કરડે છે
મચ્છર શા માટે કેટલાક લોકોને વધુ કરડે છે તેના કારણો શોધવા માટે, સંશોધકોની ટીમે 64 સહભાગીઓ પર અભ્યાસ હાથ ધર્યો. જર્નલ સેલમાં પ્રકાશિત અહેવાલ અનુસાર, અભ્યાસમાં ભાગ લેનારાઓના હાથ પર નાયલોનની સ્ટોકિંગ્સ મૂકવામાં આવી હતી. દરેક વ્યક્તિના શરીરની ગંધ શોષાય તે માટે નાયલોન સ્ટોકિંગ્સ છ કલાક રાહ જોતા હતા. સંશોધકોએ આ નાયલોનના ટુકડા કરી નાખ્યા અને તેને અલગ બંધ કન્ટેનરમાં મૂક્યા જેમાં માદા એડિસ એજિપ્ટી મચ્છર હતા.
સંશોધકોએ શોધી કાઢ્યું હતું કે કેટલાક કન્ટેનર અન્ય કન્ટેનર પર ઓછાની સરખામણીમાં નાયલોન સાથે વધુ વળગી રહે છે.
અભ્યાસમાં શું મળ્યું?
આ પ્રયોગના આધારે સંશોધકોને જાણવા મળ્યું કે ત્વચાની ગંધ વિવિધ મચ્છરોને આકર્ષી શકે છે. યુએસ નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ હેલ્થ (NIH) અનુસાર, મચ્છરો પાસે તેમનો ખોરાક શોધવા માટે એક વિશેષ રીસેપ્ટર હોય છે, જે તેમને કાર્બન ડાયોક્સાઇડ શોધવામાં મદદ કરે છે. આપણી ત્વચામાંથી પણ આ ગેસ નીકળતી રહે છે. ત્વચાંબી ગંધ અસલમાં બેક્ટેરિયાના કારણ હોય છે. જુદા જુદા લોકોમાં બેક્ટેરિયાના કારણ ત્વચામાંથી દુર્ગંધ પણ જુદી જુદી હોઈ શકે છે. શોધકર્તાઓ મુજબ આ ગંધના આધારે મચ્છર કેટલાક લોકોને વધુ કરડે છે, જ્યારે કેટલાક લોકોને ઓછા.
ત્વચા માટે મચ્છર આકર્ષણ
સંશોધકોએ શોધી કાઢ્યું છે કે જે લોકોની ત્વચામાં વધુ કાર્બોક્સિલિક એસિડ હોય છે તેઓ પણ મચ્છરો તરફ વધુ આકર્ષિત થઈ શકે છે. આ એસિડ ત્વચાના સીબુમ ભાગમાં બને છે. સેબુમ એ એક તૈલી સ્તર છે જે આપણી ત્વચાને આવરી લે છે. આ એસિડ આપણી ત્વચાને મોઈસ્ચરાઈઝ અને સુરક્ષિત રાખવામાં મદદ કરે છે. જો કે, કેટલાક લોકોમાં તે શા માટે વધુ ઉત્પન્ન થાય છે તે જાણવા માટે અભ્યાસ કરવામાં આવી રહ્યો છે.
ત્વચાની દુર્ગંધ ઉપરાંત અન્ય કેટલાક પરિબળો પણ મચ્છરોના આકર્ષણનું કારણ બની શકે છે.
બ્લડ ગ્રુપ અને મચ્છર કરડવાનો સંબંધ
આ જ રીતે વર્ષ 2014માં 'ટાઇમ'માં પ્રકાશિત થયેલા એક લેખમાં ફ્લોરિડા યુનિવર્સિટીના મેડિકલ એન્ટોમોલોજિસ્ટ અને મચ્છર નિષ્ણાત ડૉ. જોનાથન ડેએ જણાવ્યું હતું કે એવા ઘણા પુરાવા છે કે અન્ય બ્લડ ગ્રુપ ધરાવતા લોકો કરતા 'ઓ બ્લડ ગ્રુપ' ધરાવતા લોકો તરફ વધુ આકર્ષાય છે. ડો. જોનાથન કહે છે કે, મચ્છર કરડવાના લક્ષ્યોને ઓળખવા માટે કાર્બન ડાયોક્સાઇડનો ઉપયોગ કરે છે. હવે જ્યારે તમામ સ્પાઈનલ કોડ કાર્બન ડાયોક્સાઇડ ઉત્પન્ન કરે છે, તો આનાથી વધુ મચ્છરો માટે શું યોગ્ય હોઈ શકે?
ઓ બ્લડ ગ્રુપના લોકોમાં આ કારણ મચ્છરોને વધુ આકર્ષિત કરી શકે છે.