મધર ટેરેસાનો જન્મ 26 ઓગસ્ટ 1910 ના રોજ સ્કોપજે (હવે મેસેડોનિયામાં) માં થયો હતો. તેના પિતા નિકોલા બોયજા એક સામાન્ય ઉદ્યોગપતિ હતા. મધર ટેરેસાનું અસલી નામ 'એગ્નેસ ગોંઝા બોયજીજુ' હતું. અલ્બેનિયન ભાષામાં ગોન્ઝાહનો અર્થ ફૂલની કળી છે. જ્યારે તેણી માત્ર આઠ વર્ષની હતી ત્યારે તેના પિતાનું અવસાન થયું હતું, ત્યારબાદ તેના ઉછેરની તમામ જવાબદારી તેની માતા દ્રાણા બોયજુ પર આવી હતી. તે પાંચ ભાઈ-બહેનોમાં સૌથી નાની હતી. તેમના જન્મ સમયે, તેમની મોટી બહેન 7 વર્ષની હતી અને ભાઈ 2 વર્ષનો હતો, અન્ય બે બાળકોનું બાળપણમાં જ નિધન થયું હતું. તે એક સુંદર, અધ્યયન અને મહેનતુ છોકરી હતી. અભ્યાસની સાથે સાથે તેમને આ ગીત ખૂબ ગમ્યું. તે અને તેની બહેન નજીકના ચર્ચમાં મુખ્ય ગાયકો હતા. એવું માનવામાં આવે છે કે જ્યારે તે માત્ર બાર વર્ષની હતી, ત્યારે તેણીને સમજાયું કે તેણીનું આખું જીવન માનવ સેવામાં વિતાવશે અને 18 વર્ષની ઉંમરે, તેણે 'સિસ્ટર્સ ઑફ લોરેટો'માં જોડાવાનું નક્કી કર્યું. તે પછી તે આયર્લેન્ડ ગઈ હતી જ્યાં તેણે અંગ્રેજી શીખી. અંગ્રેજી શીખવું જરૂરી હતું કારણ કે સિસ્ટર ઑફ લોરેટો ભારતમાં બાળકોને આ માધ્યમથી શીખવતા.
થોડા સમય માટે તેણે દાર્જિલિંગની સેન્ટ ટેરેસા સ્કૂલમાં અધ્યાપન કર્યું, ત્યારબાદ તેણે કોલકાતાની એક શાળામાં અધ્યાપન કરવાનું શરૂ કર્યું, આ પછી તેણે ઑક્ટોબર, 1950 માં મિશનરીઝ ઑફ ચેરિટિની સ્થાપના કરી. તે હજી પણ લાચાર અને અનાથ લોકોને ટેકો આપે છે. 2013 ના એક અહેવાલ મુજબ મિશનરીઝ ઓફ ચેરિટી શાખાઓએ 130 દેશોમાં 700 મિશન ખોલ્યા છે. મધર ટેરેસાને 1979 માં નોબેલ શાંતિ પુરસ્કાર એનાયત કરાયો હતો, જોકે મધર ટેરેસાએ ઇનામની રકમ લેવાનો ઇનકાર કરી દીધો હતો અને કહ્યું હતું કે તે ભારતના ગરીબ લોકોને દાનમાં આપવામાં આવે. ગરીબોની સારવાર અને ગરીબ બાળકોની સારવાર માટે તેમણે 'નિર્મલ હૃદય' અને 'નિર્મલા શિશુ ભવન' નામના આશ્રમો ખોલ્યા. 5 સપ્ટેમ્બર 1997 ના રોજ મધર ટેરેસાનું અવસાન થયું.
મધર ટેરેસા 6 જાન્યુઆરી, 1929 ના રોજ કોલકાતામાં આયર્લેન્ડથી 'લોરેટો કૉનવેન્ટ' આવી હતી. આ પછી મધર ટેરેસાએ પટનાની હોલી ફેમિલી હોસ્પિટલથી નર્સિંગની આવશ્યક તાલીમ પૂર્ણ કરી અને 1948 માં કોલકાતા પરત આવી. 1948 માં તેમણે ત્યાં બાળકોને ભણાવવા માટે એક શાળા ખોલી અને પછી 'મિશનરીઝ ઑફ ચેરિટિ' ની સ્થાપના કરી, જેને 7 ઓક્ટોબર 1950 ના રોજ રોમન કેથોલિક ચર્ચ દ્વારા માન્યતા મળી.
મધર ટેરેસાના મિશનરીઝ એસોસિએશને 1996 સુધીમાં લગભગ 125 દેશોમાં 755 નિરાધાર ઘરો ખોલ્યા, જેમાં લગભગ 5 લાખ લોકો ભૂખ્યા હતા. ટેરેસાએ 'નિર્મલ હૃદય' અને 'નિર્મલા શિશુ ભવન' ના નામથી સંન્યાસની શરૂઆત કરી. 'નિર્મળ હૃદય' આશ્રમ આ રોગથી પીડિત દર્દીઓની સેવા માટે હતો, જ્યારે 'નિર્મલા શિશુ ભવન' આશ્રમ અનાથ અને બેઘર બાળકોને મદદ કરવા માટે સ્થાપવામાં આવ્યો હતો, જ્યાં તેઓએ પીડિત દર્દીઓ અને ગરીબોની સેવા કરી હતી.
સન્માન અને પુરસ્કારો: -
મધર ટેરેસાને તેમની માનવતાની સેવા માટે ઘણા આંતરરાષ્ટ્રીય વખાણ અને એવોર્ડ મળ્યા છે. 1962 માં, ભારત સરકારે તેમની સમાજસેવા અને લોકકલ્યાણની પ્રશંસા કરીને પદ્મશ્રી માટે તેમની પ્રશંસા કરી. 1980 માં, દેશનો સર્વોચ્ચ નાગરિક સન્માન 'ભારતરત્ન' થી નવાજવામાં આવ્યો. વિશ્વભરમાં ફેલાયેલા મિશનરી કાર્યને કારણે અને ગરીબ અને અસહાય લોકોને મદદ કરવાને કારણે મધર નોબલ શાંતિ પુરસ્કાર મધર ટેરેસાને આપવામાં આવ્યો.
મૃત્યુ: -
તેમને પ્રથમ વખત 1983 માં 73 વર્ષની વયે હાર્ટ એટેક આવ્યો હતો. તે સમયે મધર ટેરેસા પોપ જ્હોન પોલ II ને મળવા રોમ ગઈ હતી. આ પછી 1989 માં બીજો હાર્ટ એટેક આવ્યો. > વધતી ઉંમર સાથે તેની તબિયત પણ બગડતી ગઈ. 13 માર્ચ 1997 ના રોજ, તેમણે મિશનરીઝ ઑફ ચેરિટિના વડા પદેથી પદ છોડ્યું અને 5 સપ્ટેમ્બર 1997 માં તેમનું અવસાન થયું.
તેમના મૃત્યુના સમય સુધીમાં, મિશનરીઝ ઑફ ચેરિટિ પાસે 4,000 બહેન અને 300 અન્ય આનુષંગિકો હતા, જેઓ વિશ્વના 123 દેશોમાં સમાજ સેવામાં ભાગ લેતા હતા. પોપ જ્હોન પાલ બીજાએ 19 ઓક્ટોબર 2003 ના રોજ રોમમાં મધર ટેરેસાને 'આશીર્વાદ' જાહેર કર્યો હતો. મધર ટેરેસા આજે આપણી વચ્ચે નથી, પરંતુ તેમના મિશનરી આજે સામાજિક કાર્યમાં પણ વ્યસ્ત છે.