શું છે 'સૂરત ફોર્મૂલા', જેના પર ગુજરાત ચૂંટણી માટે રણનીતિ બનાવવામાં લાગી ગઇ છે બીજેપી, મુશ્કેલીમાં કોંગ્રેસ

ગુજરાતની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં હવે માત્ર 6 મહિના બાકી છે અને તે પહેલા જ કોંગ્રેસને છેલ્લા કેટલાક દિવસોમાં મોટો ઝટકો લાગ્યો છે. આદિવાસી નેતા અને ત્રણ વખત ધારાસભ્ય અશ્વિન કોટવાલ કોંગ્રેસ છોડીને ભાજપમાં જોડાયા છે. તેઓ એવા 13 વર્તમાન અને ભૂતપૂર્વ ધારાસભ્યોમાંથી એક છે જેઓ કોંગ્રેસ છોડીને 2017થી ભાજપમાં જોડાયા છે. કોટવાલ કોંગ્રેસના ચીફ વ્હીપ પણ રહી ચૂક્યા છે અને છેલ્લા કેટલાક સમયથી નારાજ ચાલી રહ્યા હતા. વાસ્તવમાં, તેઓ વિપક્ષના નેતા બનવાની આશા રાખતા હતા, પરંતુ કોંગ્રેસે તેમના સ્થાને અન્ય આદિવાસી નેતા સુખરામ રાઠવાને પસંદ કર્યા. કોટવાલનું કહેવું છે કે કોંગ્રેસે આદિવાસી વિસ્તારોમાં જે રીતે કામ કર્યું તેનાથી તેઓ નિરાશ થયા હતા.

ગુજરાત કોંગ્રેસ સમિતિના પ્રવક્તા મનીષ દોશીએ તેમના પક્ષ છોડવા અંગે કહ્યું, 'આ તકવાદ અને વિશ્વાસઘાતની રાજનીતિ છે. કોટવાલ જેવા લોકો આદિવાસીઓના હિત માટે કામ કરવાની વાત કરે છે, પરંતુ એવી પાર્ટીમાં જોડાય છે જે ક્યારેય આદિવાસી સમુદાયના હિત માટે કામ કરતી નથી. વાસ્તવમાં, ભાજપે આ ચૂંટણી માટે અત્યારથી જ તૈયારીઓ શરૂ કરી દીધી છે અને ખાસ કરીને આદિવાસી સમુદાય સુધી પહોંચવાના પ્રયાસો કરી રહી છે. વાસ્તવમાં ગુજરાતમાં આદિવાસી સમુદાયે મહત્વની ભૂમિકા ભજવી છે અને વિધાનસભામાં તેમના માટે 27 બેઠકો અનામત છે. 2017ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસે આમાંથી 15 બેઠકો જીતી હતી, જ્યારે તેની સહયોગી ભારતીય ટ્રાઇબલ પાર્ટીને 2 બેઠકો મળી હતી. ભાજપને 9 બેઠકો મળી હતી.

એવામાં આ વખતે ભાજપ પણ આદિવાસી પટ્ટામાં પકડ જમાવવા માંગે છે જેથી કોંગ્રેસ અને AAPને બેકફૂટ પર ધકેલી શકાય. કોંગ્રેસના ધારાસભ્યો બદલાયા બાદ હવે આદિવાસી વિસ્તારોમાં ભાજપ અને કોંગ્રેસ બંને પાસે 12-12 ધારાસભ્યો છે. બીજેપીના એક વરિષ્ઠ નેતાએ કહ્યું, “2017ની ચૂંટણીમાં સીઆર પાટીલે સુરતના તમામ શહેરી અને અર્ધ-શહેરી વિસ્તારોમાં 12 બેઠકો જીતવાનું લક્ષ્ય રાખ્યું હતું. આવી જ વ્યૂહરચના આ વખતે વનવાસ વિસ્તારો માટે બનાવવામાં આવી રહી છે. ત્યારે સીઆર પાટીલ સુરતના પ્રભારી હતા, પરંતુ આ વખતે તેઓ પ્રદેશ પ્રમુખની જવાબદારી સંભાળી રહ્યા છે.

2017માં પાટીલની વ્યૂહરચના કેટલી સફળ રહી, તે એ વાત પરથી સમજી શકાય છે કે ભાજપે સુરતની તમામ 12 શહેરી બેઠકો પર જીત મેળવી હતી. આ ઉપરાંત જિલ્લાની કુલ 15માંથી 14 બેઠકો જીતી હતી. માત્ર દોઢ વર્ષ પહેલા પાટીદાર આંદોલન થયું ત્યારે આ સ્થિતિ હતી. હવે ભાજપ આદિવાસી પટ્ટામાં સમાન પડકારનો સામનો કરી રહી છે અને 2017ના પુનરાવર્તનની અપેક્ષા રાખી રહી છે. ભાજપ સરકારે ભૂતકાળમાં પણ કેન્દ્રને પાર-તાપી-નર્મદા પ્રોજેક્ટ બંધ કરવા અપીલ કરી હતી કારણ કે તેનાથી મોટી સંખ્યામાં લોકોનું વિસ્થાપન થશે.

કોટવાલ એવા સમયે ભાજપમાં જોડાયા છે જ્યારે આમ આદમી પાર્ટીના વડા અરવિંદ કેજરીવાલે ભરૂચ જેવા આદિવાસી વિસ્તારોની મુલાકાત લીધી છે. તેમણે જાહેરાત કરી છે કે આમ આદમી પાર્ટી ધારાસભ્ય છોટુ વસાવાની ભારતીય ટ્રાઇબલ પાર્ટી સાથે ગઠબંધન કરીને ગુજરાતમાં ચૂંટણી લડશે. BTPએ 2017માં બે વિધાનસભા બેઠકો જીતી હતી. ભાજપના એક નેતાએ કહ્યું, “ભાજપ દલિત સમુદાયની બેઠકો પર સારું પ્રદર્શન કરી રહ્યું છે. તેવી જ રીતે આદિવાસી બેઠકોમાં પણ મજબૂત આદિવાસી નેતાની જરૂર છે.