World Health Day 2024 : વર્લ્ડ હેલ્થ ડે એટલે કે વિશ્વ આરોગ્ય દિવસ દર વર્ષે 7 એપ્રિલે ઉજવવામાં આવે છે. તેનો હેતુ એ છે કે વિશ્વની દરેક વ્યક્તિને સારી આરોગ્ય સુવિધાઓ મળી રહે અને લોકો સ્વાસ્થ્ય પ્રત્યે જાગૃત બને. ઉપરાંત, આ દિવસની ઉજવણીનો હેતુ વિશ્વ આરોગ્ય અને તેની સંબંધિત સમસ્યાઓ વિશે ચર્ચા કરવાનો છે.. આરોગ્ય સમસ્યાઓ અને સમસ્યાઓ વિશે જાગૃતિ (Awareness) વધારવાના ઉદ્દેશ્યથી ડબલ્યુએચઓ (WHO)ના નેતૃત્વમાં દર વર્ષે દુનિયાભરમાં જાગૃતતા કાર્યક્રમ આયોજીત કરવામાં આવે છે. સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો, આ દિવસની ઉજવણીનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય વિશ્વભરના લોકોના સ્વાસ્થ્યનું સ્તર ઊંચું લાવવાનો અને લોકોને સ્વાસ્થ્ય પ્રત્યે જાગૃત બનાવવાનો છે. દરેક વ્યક્તિ સ્વસ્થ રહે અને તેને સારી સારવાર મળે. ઉપરાંત, લોકોએ જાગૃત થવું જોઈએ, જેથી વિશ્વભરમાં ફેલાતી ગંભીર બીમારીઓને અટકાવી શકાય.
ડબલ્યુએચઓ સમગ્ર વિશ્વમાં સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓમાં નેતૃત્વ પ્રદાન કરવા, આરોગ્ય સંશોધન કાર્યસૂચિને આકાર આપવા, નિયમો અને ધોરણો નક્કી કરવા, પુરાવા-આધારિત નીતિઓ રજૂ કરવા, દેશોને તકનીકી સહાય પૂરી પાડવા અને આરોગ્ય વલણોનું નિરીક્ષણ અને મૂલ્યાંકન કરવા માટે જવાબદાર છે.
વર્લ્ડ હેલ્થ ડે 2024ની થીમ
દર વર્ષે વિશ્વ આરોગ્ય દિવસ એક વિશેષ થીમ પર આધારિત છે. 2024 ની થીમ ‘મારું સ્વાસ્થ્ય, મારા અધિકાર’ છે. આ થીમ તમામ લોકો માટે આરોગ્ય સેવાઓની સમાન પહોંચ અને અધિકારો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે. આ દિવસનો હેતુ લોકોને સ્વાસ્થ્યના મહત્વ વિશે જાગૃત કરવાનો અને તેમને સ્વસ્થ જીવન જીવવા માટે પ્રેરિત કરવાનો હતો.
ડબલ્યુએચઓ અનુસાર, “મહામારી, પ્રદૂષણ, કેન્સર, અસ્થમા અને હૃદય રોગ જેવા રોગો વચ્ચે, વિશ્વ આરોગ્ય દિવસ 2022ના અવસર પર, WHO માનવ અને સમગ્ર પૃથ્વીને સ્વસ્થ રાખવા જરૂરી કાર્યો પર તરત વૈશ્વિક ધ્યાન કેન્દ્રિત કરશે અને સારા સ્વાસ્થ્ય પર કેન્દ્રિત સમાજ બનાવવા માટે એક આંદોલનને પ્રોત્સાહિત કરશે. અને સમાજને કેન્દ્રિત રાખવા માટે જરૂરી ક્રિયાઓ પર વૈશ્વિક ધ્યાન કેન્દ્રિત કરશે. સારા સ્વાસ્થ્ય પર. બનાવવા માટે એક ચળવળને પ્રોત્સાહન આપશે."
WHOનુ અનુમાન છે કે વિશ્વભરમાં દર વર્ષે 13 મિલિયનથી વધુ મૃત્યુ પર્યાવરણીય એવા કારણોને લીધે થાય છે, જેને ટાળી શકાય છે. જેમા જળવાયુ સંકટ (Climate Crises)નો સમાવેશ થાય છે, જે માનવતા સામે સૌથી મોટો સ્વાસ્થ્ય જોખમ છે. જળવાયુ સંકટ પણ એક સ્વાસ્થ્ય સંકટ છે.
વિશ્વ આરોગ્ય દિવસનો ઇતિહાસ
7 એપ્રિલ 1948ના રોજ વિશ્વ સ્વાસ્થ્ય સંગઠન (WHO)ની સ્થાપના થઈ હતી. તેની યાદમાં દર વર્ષે વિશ્વ આરોગ્ય દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવે છે. વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન એ યુનાઈટેડ નેશન્સ (UN) સ્પેશલિસ્ટ એજન્સી છે.
વિશ્વ આરોગ્ય દિવસની ઉજવવાની શરૂઆત વર્ષ 1950માં કરવામાં આવી હતી. આ જ વર્ષે, WHO ની પ્રથમ વિશ્વ સ્વાસ્થ્ય સભા (World health assembly) યોજાઈ હતી, જેમાં દર વર્ષે આ દિવસ ઉજવવાનું નક્કી કરવામાં આવ્યું હતું. તે એક એંટરગર્વન્મેટલ ઓર્ગેનાઈજેશન છે જે સામાન્ય રીતે તેના સભ્ય દેશોના આરોગ્ય મંત્રાલયો દ્વારા અને તેની સાથે કામ કરે છે.