કેન્દ્ર સરકાર પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવ ઘટાડવાનું વિચારી રહી છે. જો જીએસટી કાઉન્સિલ પેટ્રોલિયમ પ્રધાન ધર્મેન્દ્ર પ્રધાનની ભલામણોનો અમલ કરશે તો દેશમાં પેટ્રોલ-ડીઝલના ભાવ અડધા થઈ જશે. બે દિવસ પહેલા તેમણે કહ્યું હતું કે તેમનું મંત્રાલય સતત જીએસટી કાઉન્સિલને પેટ્રોલિયમ પેદાશોને તેના કાર્યક્ષેત્રમાં સમાવવા વિનંતી કરે છે, કેમ કે તેનાથી લોકોને ફાયદો થશે. નાણાં પ્રધાન નિર્મલા સીતારામને પણ આવા સંકેતો આપ્યા છે.
રાજસ્થાન અને મધ્યપ્રદેશમાં કેટલીક જગ્યાએ પેટ્રોલના ભાવ 100 રૂપિયાને પાર કરી ગયા છે. પેટ્રોલ અને ડીઝલ મોંઘા થવાનું સૌથી મોટું કારણ ટેક્સ છે. કેન્દ્ર સરકાર એક્સાઈઝ અને રાજ્ય વેટ વસૂલ કરે છે. અત્યારે કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારો એક્સાઇઝ અને વેટના નામે 100 ટકાથી વધુનો ટેક્સ વસૂલ કરે છે. આ બંનેના દર એટલા .ંચા છે કે રાજ્યોમાં 35 35 રૂપિયાનું પેટ્રોલ લિટર દીઠ 90 થી 100 રૂપિયા સુધી પહોંચી રહ્યું છે. રાષ્ટ્રીય રાજધાની નવી દિલ્હીમાં પેટ્રોલની કિંમત લિટરદીઠ 91 રૂપિયાની નજીક પહોંચી ગઈ છે અને ડીઝલ 81 રૂપિયા પ્રતિ લિટરને પાર પહોંચી ગયું છે. કેન્દ્ર સરકારે લિટર દીઠ અનુક્રમે રૂ .32.98 અને 31.83 રૂપિયાની એક્સાઈઝ ડ્યૂટી લગાવી છે.
આનાથી પેટ્રોલ અને ડીઝલના દરને અસર થશે.
જો પેટ્રોલ અને ડીઝલને જીએસટીના ઉંચા દરે રાખવામાં આવે તો હાલના ભાવો અડધા થઈ શકે છે.
જો જીએસટી કાઉન્સિલ નીચા સ્લેબની પસંદગી કરે છે, તો કિંમતો નીચે આવી શકે છે.
ભારતમાં જીએસટીના ચાર પ્રાથમિક દરો છે - 5 ટકા, 12 ટકા, 18 ટકા અને 28 ટકા.
જો પેટ્રોલને 5 ટકા જીએસટી સ્લેબમાં રાખવામાં આવે તો તે દેશભરમાં પ્રતિ લિટર 37.57 રૂપિયા થઈ જશે અને ડીઝલનો દર ઘટાડીને 38.03 રૂપિયા કરવામાં આવશે.
જો ઇંધણને 12 ટકાના સ્લેબમાં રાખવામાં આવે તો પેટ્રોલનો ભાવ 40 ટકા અને ડીઝલનો ભાવ 40.56 રૂપિયા રહેશે.
જો પેટ્રોલ 18 ટકા જીએસટી સ્લેબમાં આવે છે, તો કિંમત 42.22 રૂપિયા અને ડીઝલ 42.73 રૂપિયા થશે.
બીજી તરફ જો 28 ટકાના સ્લેબમાં બળતણ રાખવામાં આવે તો પેટ્રોલ 45.79 રૂપિયા અને ડીઝલ 46.36 રૂપિયા થશે.
સમસ્યા ક્યાં છે
રાજ્યો પેટ્રોલ અને ડીઝલને જીએસટીના શાસનમાં લાવવા તૈયાર નથી. જીએસટીનો અમલ 1 જુલાઈ 2017 ના રોજ કરવામાં આવ્યો હતો. રાજ્યોની ઉંચી અવલંબનને કારણે તે સમયે પેટ્રોલ અને ડીઝલ તેની બહાર રાખવામાં આવતું હતું. જો જીએસટીમાં પેટ્રોલિયમ પેદાશોનો સમાવેશ થાય છે, તો દેશભરમાં બળતણની સમાન કિંમત રહેશે. અમને જણાવી દઈએ કે અત્યાર સુધીમાં પેટ્રોલના ભાવમાં પ્રતિ લિટર રૂ. 63.6363 અને ડીઝલના દરમાં 84.8484 રૂપિયા પ્રતિ લિટર વધારો થયો છે. આ જ રીતે 2021 માં પેટ્રોલ 7.22 રૂપિયા અને ડીઝલ 7.45 રૂપિયા મોંઘુ થયું છે.