નવી દિલ્હી. વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી રવિવારે 'મન કી બાત' કાર્યક્રમને સંબોધન કરી રહ્યા છે. ઍમણે કિધુ ...
એક તરફ આપણે રોગચાળો લડી રહ્યા છીએ, બીજી તરફ આપણે તાજેતરમાં પૂર્વી ભારતના કેટલાક ભાગોમાં કુદરતી આપત્તિનો સામનો કરવો પડ્યો છે. હું પરિસ્થિતિનો હિસ્સો લેવા ઓડિશા અને પશ્ચિમ બંગાળ ગયો હતો. સંકટની આ ઘડીમાં દેશ પણ લોકોની સાથે દરેક રીતે ઉભો છે.
કોરોના કટોકટીના આ સમયમાં, યોગ આજે વધુ મહત્વપૂર્ણ છે, કારણ કે આ વાયરસ આપણા શ્વસનતંત્રને સૌથી વધુ અસર કરે છે.
દરેક જગ્યાએ લોકો તેની સાથે યોગ અને આયુર્વેદ વિશે વધુ જાણવા ઇચ્છતા હોય છે, તેઓએ તેને અપનાવ્યો છે. ઘણા લોકો, જેમણે ક્યારેય યોગ નથી કર્યો, તેઓ કાં તો ઑનલાઇન યોગ વર્ગમાં જોડાઇ રહ્યા છે અથવા ઑનલાઇન વિડિઓઝ દ્વારા પણ યોગ શીખી રહ્યાં છે.
તમારા જીવનમાં યોગ વધારવા માટે આયુષ મંત્રાલયે પણ આ વખતે એક અનોખો પ્રયોગ કર્યો છે. આયુષ મંત્રાલયે 'માય લાઇફ, માય યોગા' નામની આંતરરાષ્ટ્રીય વિડિઓ બ્લોગ સ્પર્ધા શરૂ કરી છે. ફક્ત ભારત જ નહીં, વિશ્વભરના લોકો પણ આ સ્પર્ધામાં ભાગ લઈ શકશે.
કોરોના સંકટના આ યુગમાં, મેં વિશ્વના ઘણા નેતાઓ સાથે વાતચીત કરી, તેઓ યોગ અને આયુર્વેદમાં ખૂબ રસ લેતા હતા.
ઘણા લોકોએ કહ્યું છે કે તેઓએ તેમના વિસ્તારમાં મળનારાઓની સંપૂર્ણ સૂચિ બનાવી લીધી છે. આ લોકો હવે સ્થાનિક ઉત્પાદનો ખરીદી રહ્યા છે અને સ્થાનિક માટે વોકલને પ્રોત્સાહન આપી રહ્યા છે.
કામદારોનું કૌશલ્ય મેપિંગ ક્યાં છે, ક્યાંક સ્ટાર્ટઅપ્સ આ કાર્યમાં રોકાયેલા છે. સ્થળાંતર કમિશન બનાવવાની પણ વાત છે. કેન્દ્ર સરકારે તાજેતરમાં લીધેલા નિર્ણયોથી ગામડાઓમાં રોજગાર, સ્વરોજગાર અને નાના ઉદ્યોગોને લગતી વિશાળ સંભાવનાઓ ખૂલી છે.
- આજે આપણે જે દ્રશ્ય જોઇ રહ્યા છીએ, તેનાથી દેશને ભૂતકાળમાં જે બન્યું તેનું અવલોકન કરવાની અને ભવિષ્ય માટે શીખવાની તક મળી છે. આજે
આપણા કામદારોના દુ: ખમાં દેશના પૂર્વી ભાગની વ્યથા જોઈ શકાય છે. તે પૂર્વી ભાગનો વિકાસ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.
- દિવસ અને રાત અમારા રેલ્વેમાં રોકાયેલા. તે કેન્દ્ર, રાજ્ય, સ્થાનિક સ્વરાજની સંસ્થાઓ હોય - દરેક દિવસ રાત મહેનત કરે છે. આજે રેલ્વે કામદારો જે રીતે એકત્રીત થઈ રહ્યા છે, તે પણ આગળની હરોળમાં ઉભા કોરોના યોદ્ધાઓ છે.
-હું સોશિયલ મીડિયામાં ઘણી તસવીરો જોતી હતી. ઘણા દુકાનદારોએ દુકાનમાં બે યાર્ડના અંતરે મોટી પાઇપલાઇનો લગાવી દીધી છે, જેમાં એક છેડેથી તેઓ માલને ટોચ પર મુકે છે અને બીજા છેડેથી ગ્રાહકો તેમનો માલ લે છે.
કોઈપણ પરિસ્થિતિને બદલવાની ઇચ્છાની સાથે, ઘણું નવીનતા પર પણ આધારિત છે. હજારો વર્ષોની માનવજાતની યાત્રા ફક્ત સતત નવીનતા દ્વારા આ આધુનિક યુગમાં પહોંચી છે.
આપણા દેશમાં પણ એવો વર્ગ નથી કે જે મુશ્કેલીમાં ન હોય, મુશ્કેલીમાં ન હોય, અને જો આ કટોકટીની સૌથી મોટી ઈજા કોઈને થાય છે, તો તે આપણા ગરીબ, મજૂરો, મજૂર વર્ગને છે.
તેની વેદના, તેની પીડા, તેની પીડા શબ્દોમાં કહી શકાય નહીં.
- કોરોના સામેની લડતનો આ માર્ગ લાંબો છે. એક દુર્ઘટના જેની આખી દુનિયાને કોઈ ઇલાજ નથી. જેનો અગાઉનો અનુભવ નથી. આવી સ્થિતિમાં, આપણે નવી પડકારો અને સમસ્યાઓ અનુભવીએ છીએ.
-મારા દિમાગને સ્પર્શી ગયેલી એક વાત એ છે કે કટોકટીની આ ઘડીમાં, નવીનતા, ગામડાથી લઈને શહેરો સુધી, નાના વેપારીઓથી માંડીને શરૂઆત સુધી, અમારી લેબ્સ નવી રીતોની શોધ કરી, કોરોનામાં લડી રહી છે, નવીનતા છે.
દેશના તમામ ભાગોથી મહિલા સ્વ-સહાય જૂથોના પ્રયત્નોની અગણિત વાર્તાઓ અમારી પાસે આવી રહી છે. ગામડા, નગરોમાં, અમારી બહેનો અને દીકરીઓ દરરોજ માસ્ક બનાવે છે. આ કાર્યમાં ઘણી સામાજિક સંસ્થાઓ પણ તેમનો સાથ આપી રહી છે.
-હું અમારા ડોકટરો, નર્સિંગ સ્ટાફ, સફાઇ કામદારો, પોલીસકર્મીઓ, મીડિયા સાથીઓ જે સેવા કરી રહી છે તે વિશે ઘણી વાર ચર્ચા કરી છે. મેં તેનો મન કી બાતમાં પણ ઉલ્લેખ કર્યો છે. એવા લોકોની સંખ્યા કે જેમણે સેવામાં બધું જ સમર્પિત કર્યું છે.
- દેશવાસીઓના સંકલ્પ શક્તિ સાથેની બીજી શક્તિ, આ લડતમાં આપણી સૌથી મોટી તાકાત છે અને તે છે - દેશવાસીઓની સેવા શક્તિ.
- કોરોનાથી મૃત્યુ દર પણ આપણા દેશમાં ખૂબ ઓછો છે. આપણા બધાને જે નુકસાન થયું છે તેના માટે દુ: ખ છે. પરંતુ આપણે જે પણ બચાવી શકીએ છીએ તે ચોક્કસપણે દેશની સામૂહિક નિશ્ચય શક્તિનું પરિણામ છે.
- દેશમાં દરેકના સામૂહિક પ્રયત્નોને કારણે કોરોના સામેની લડત ખૂબ જ જોરશોરથી લડવામાં આવી રહી છે. આપણી વસ્તી મોટા ભાગના દેશો કરતા અનેકગણી વધુ છે, તેમ છતાં આપણા દેશમાં કોરોના જેટલી ઝડપથી ફેલાઈ શકી નથી તેટલી ઝડપથી તે વિશ્વના અન્ય દેશોમાં ફેલાઈ ગઈ છે.
- કોરોનાના પ્રભાવને કારણે આપણું મન પણ અસ્પૃશ્ય નથી. અંતિમ મનના સમયે, પેસેન્જર ટ્રેન, બસો, એર સેવાઓ બંધ હતી. આ વખતે ઘણું ખોલ્યું છે.
- બધી સાવચેતી સાથે, વિમાન ઉડવાનું શરૂ થયું, ધીમે ધીમે ઉદ્યોગ ચાલવાનું શરૂ થયું, એટલે કે, અર્થતંત્રનો મોટો હિસ્સો હવે ચાલી રહ્યો છે, ખુલ્યો છે. આવી સ્થિતિમાં આપણે વધારે જાગૃત રહેવાની જરૂર છે.