Ayodhya Ram Mandir - અયોધ્યા રામ મંદિર - ઓરછામાં વિશ્વનું એકમાત્ર રામ ભગવાનનું એવું મંદિર આવેલ છે જ્યાં ભગવાન રામને રાજા તરીકે પૂજવામાં આવે છે. અહીં રામ ભગવાનનું કોઈ મંદિર નથી પરંતુ તેઓ મહેલમાં રહે છે.
અહીં રાજા રામને પોલીસ આપે છે સલામી - દેશનું આ એકમાત્ર મંદિર છે જ્યાં ભગવાન રામને રાજા તરીકે પૂજવામાં આવે છે. આ સિવાય MP પોલીસ અહીં સવાર-સાંજ બંદૂકની સલામી આપે છે.
અયોધ્યાથી મધ્ય પ્રદેશના ઓરછાનું અંતર અંદાજે સાડા ચારસો કિલોમીટરનું હોવા છતાં આ બંને સ્થળો વચ્ચે ઊંડો સંબંધ છે. જેમ અયોધ્યાની દરેક નસમાં રામ છે, તેવી જ રીતે ઓરછાના હૃદયના ધબકારા પણ રામ છે.
રામ અહીં ધર્મથી પર છે. હિંદુ હોય કે મુસલમાન, બંને દ્વારા તેની પૂજા થાય છે. અયોધ્યા અને ઓરછાનો લગભગ 600 વર્ષનો સંબંધ છે. કહેવાય છે કે 16મી સદીમાં ઓરછાના બુંદેલા શાસક મધુકરશાહની રાણી કુંવર ગણેશ રામલલાને અયોધ્યાથી ઓરછા લાવ્યા હતા. રામલલાનો જન્મ અયોધ્યામાં થયો હોવા છતાં તેમની અસલી સરકાર નિવારી જિલ્લાના ઓરછામાં ચાલે છે. અહીં દરેક સામાન્ય માણસ એક વિષય છે, પછી ભલે તે વડાપ્રધાન હોય કે રાષ્ટ્રપતિ, અને આ જ કારણ છે કે અહીં કોઈ વીવીઆઈપીને ગાર્ડ ઓફ ઓનર આપવામાં આવતું નથી.
ઓરછાનો ઈતિહાસ ખૂબ જ ભવ્ય છે.
દેશની બીજી અયોધ્યા કહેવાતા પ્રવાસન અને ધાર્મિક શહેર ઓરછાનો ઈતિહાસ ખૂબ જ પ્રાચીન અને ગૌરવપૂર્ણ છે. પ્રચલિત માન્યતા અનુસાર, 1631માં ઓરછાની રાણી ગણેશ કુંવર પુષ્ય નક્ષત્ર દરમિયાન અયોધ્યાથી ઉઘાડા પગે ચાલીને આ મૂર્તિને ઓરછા લાવ્યા હતા.
આ વાર્તાઓમાંની એક એવી છે કે ઓરછાના રાજા મધુકર શાહ જુ દેવ જ્યારે કૃષ્ણના ભક્ત હતા રાણી કુંવર ગણેશ રામના ભક્ત હતા. લોકવાયકા મુજબ, એક દિવસ રાજા અને રાણી વચ્ચે પોતપોતાના ઉપાસકોની શ્રેષ્ઠતાને લઈને વિવાદ થયો. રાજા દ્વારા પડકારવામાં આવતા, રાણી કુંવર ગણેશએ રાજા રામને અયોધ્યાથી ઓરછા લાવવાનો સંકલ્પ કર્યો. આ પછી, રાણી અયોધ્યા પહોંચી અને ત્યાં તેના પ્રિય ભગવાન શ્રી રામને મેળવવા માટે કઠોર તપસ્યા કરી.તેમની તપસ્યા છતાં ભગવાન રામ દેખાયા નહીં, ત્યારે દુઃખી રાણીએ પોતાનો પ્રાણ બલિદાન આપવાના ઇરાદે સરયુ નદીમાં ઝંપલાવ્યું. તરત જ, બાળ સ્વરૂપમાં રામની સુંદર મૂર્તિ રાણીના ખોળામાં પ્રગટ થઈ અને રાણીએ ભગવાન શ્રી રામને ઓરછા જવા વિનંતી કરી.
એકવાર ભગવાન રામ ઓરછાના રાજા મધુકરશાહને સ્વપ્નમાં દેખાયા. જે બાદ રાજા ભગવાન શ્રી રામના આદેશ પર તેઓ અયોધ્યાથી તેમની પ્રતિમા લઈને આવ્યા હતા. રાજાએ મૂર્તિને મંદિરમાં સ્થાપિત કરતા પહેલા એક જગ્યાએ રાખી હતી અને જ્યારે અભિષેક સમયે મૂર્તિને ત્યાંથી હટાવવાની હતી, ત્યારે તે તે કરી શક્યો ન હતો, ત્યારે રાજાને ભગવાનની સૂચના યાદ આવી કે તેણે તે જગ્યાએ મૂર્તિ રાખવી જોઈએ. આ જ કારણ છે કે રામલલા સરકારી મહેલમાં બેઠા છે.