બાજુમાં ડુંગર પર પથ્થરની ગુફામાં બિરાજેલા સાતકુંડિયા મહાદેવ જે ભક્તોના મનોરથ પૂર્ણ કરે છે. કહેવાય છે કે અહીં ભક્તો બાધા માનતા રાખતા હોય છે. જેમની માનતા મહાદેવ પૂરી કરતા તેઓ દર્શનાર્થે આવે છે અને મહાદેવના ગુફામંદિરે દર્શન કરી ધન્યતા અનુભવે છે.
ભુજના 450 થી 500 વર્ષ જૂના મહાદેવ મંદિરનો અનોખો ઈતિહાસ ભારતમાં બીજે ક્યાંય જોવા મળતો નથી. ભુજના કોલેજ રોડ પર દ્વિધામેશ્વરના નામથી એક સુંદર મંદિર આવેલું છે.મંદિરના પૂજારી મહેશ મયાગરે મંદિરમાં રહેલા 2 સ્વયંભૂ શિવલિંગ અને શાહી સમયગાળા દરમિયાન આ મંદિર સાથે જોડાયેલા ઇતિહાસ વિશે જણાવ્યું છે.
દ્વિધામેશ્વર મંદિરનો ઈતિહાસ
History of Dvidhameswara Temple
આ મંદિરનું નામ દ્વિધમેશ્વર મંદિર છે કારણ કે આ મંદિરમાં એક સાથે બે સ્વયંભુ શિવલિંગ છે. 500 વર્ષ જૂનો ઈતિહાસ જણાવતા પૂજારી મહેશ નાગર મયાગરના જણાવ્યા અનુસાર, ભારતમાં આ એકમાત્ર મંદિર છે જેમાં એક ગુંબજ નીચે બે શિવલિંગ છે. બે શિવલિંગની સાથે બે નંદી અને બે કાચબો પણ છે. હાલમાં ચોથી પેઢી આ મંદિરમાં સેવા અને પૂજા કરી રહી છે. આ બંને જાતિના દેખાવ વચ્ચે આઠ દિવસનો સમય હોય છે. તેથી એક મોટું શિવલિંગ અને નાનું શિવલિંગ છે. આ મંદિરનું નિર્માણ લક્ષ્મીદાસ કામદારે કરાવ્યું હતું. જેઓ ઘણા વર્ષો પહેલા રાજાશાહીના સમયમાં મંદિરો બનાવતા હતા. કહેવાય છે કે તે સમયે કચ્છ આવેલા સ્વામી વિવેકાનંદ આ મંદિરમાં એક રાત રોકાયા હતા. આ મંદિરમાં નાગા સાધુઓ સેવા અને પૂજા કરતા હતા અને મસ્તરામ બાપુની જીવંત સમાધિ પણ આ મંદિરમાં જોવા મળે છે. નાગા સાધુના સમયથી આગની ઘટના આજે પણ આ મંદિરમાં જોઈ શકાય છે.