વિશ્વ એઇડ્સ રસી દિવસ (World AIDS Vaccine Day 2023) એઇડ્સ જેવા ખતરનાક રોગ વિશે જાગૃતિ લાવવા માટે દર વર્ષે 18 મેના રોજ સમગ્ર વિશ્વમાં ઉજવવામાં આવે છે. એઈડ્સની ઓળખ આજથી 42 વર્ષ પહેલા એટલે કે વર્ષ 1981માં અમેરિકામાં થઈ હતી. આ એક એવો રોગ છે જે દર્દીની રોગપ્રતિકારક શક્તિ પર સીધો હુમલો કરે છે અને તેને એટલો નબળો બનાવી દે છે કે શરીર અન્ય કોઈપણ રોગ સામે રક્ષણ કરવામાં અસમર્થ બની જાય છે.
1997 માં, તત્કાલિન યુએસ પ્રમુખ બિલ ક્લિન્ટને મોર્ગન સ્ટેટ યુનિવર્સિટીમાં એક ભાષણ દરમિયાન કહ્યું હતું કે 'ફક્ત અસરકારક, નિવારક એચઆઇવી રસી એઇડ્સના જોખમને ઘટાડી શકે છે અને અંતે તેને દૂર કરી શકે છે'. આ સાથે તેમણે આગામી દાયકામાં HIVની રસી બનાવવાની વાત કરી હતી. તેમના ભાષણની વર્ષગાંઠની યાદમાં, World AIDS Vaccine Day 18 મે 1998 ના રોજ પ્રથમ વખત ઉજવવામાં આવ્યો હતો અને ત્યારથી દર વર્ષે 18 મેના રોજ વિશ્વ એઇડ્સ રસી દિવસ ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસ નિષ્ણાતોને રસી બનાવવા માટે વધુ સારા પ્રયાસો કરવા માટે પ્રેરિત કરે છે. આજે World AIDS Vaccine Day નિમિત્તે અમે જાણીએ કેટલીક ખાસ વાતો.
એડ્સ શું છે
એઇડ્સનું પુરૂ નામ એક્વાયર્ડ ઇમ્યુનો ડેફિસિયન્સી સિન્ડ્રોમ છે. (Acquired Immunodeficiency Syndrome- AIDS )
આ એક ચેપી રોગ છે, જે એક વ્યક્તિથી બીજામાં ફેલાય છે. HIV એ વાયરસ છે જે એઇડ્સ (Human Immunodeficiency Viruses) નું કારણ બને છે. HIV એ એક વાયરસ છે જે વ્યક્તિની રોગપ્રતિકારક શક્તિ પર સીધો હુમલો કરે છે અને તેને ખૂબ જ નબળી બનાવે છે. એચઆઈવીથી પીડિત દર્દીના શરીરમાં શ્વેત રક્તકણો ઝડપથી ઘટવા લાગે છે અને તેનું શરીર અન્ય રોગો સામે રક્ષણ આપવામાં અસમર્થ બની જાય છે. આવી સ્થિતિમાં, એઇડ્સ સિવાય, અન્ય તમામ રોગો પણ તેને ઝડપથી પકડે છે અને વ્યક્તિની સ્થિતિ એવી બગડવા લાગે છે કે તે મૃત્યુના ઉંબરે પહોંચી જાય છે.
AIDS ના લક્ષણો શું છે
મોઢામાં સફેદ ધબ્બાનો ઉભરવા
અચાનક વજન ઘટવું
ઉચ્ચ તાવ અને સતત ઉધરસ
અતિશય થાક
શરીરનો વધુ પડતો પરસેવો
વારંવાર ઝાડા
શરીરમાં ખંજવાળ અને બર્નિંગ
ગળું, જાંઘ અને બગલમાં લસિકા ગ્રંથીઓના સોજાને કારણે ગાંઠ
ન્યુમોનિયા અને ટીબી
સ્કીન કેન્સરની સમસ્યા વગેરે.
એઇડ્સની રસી કેમ ન બની શકી
પોલિયો, કમળો, સર્વાઇકલ કેન્સર અને કોરોના જેવા જીવલેણ રોગો માટે રસી બનાવવામાં આવી છે. પરંતુ એઈડ્સને જડમૂળથી ઉખેડવા માટે વર્ષોથી સતત સંશોધનો થઈ રહ્યા છે, પરંતુ હજુ પણ તેમાં સફળતા મળી નથી. આના ઘણા કારણો છે. વાસ્તવમાં જ્યારે HIV નો વાયરસ શરીરમાં પ્રવેશ કરે છે, ત્યારે આ વાયરસ લાંબા સમય સુધી શરીરમાં છુપાયેલો રહે છે. રોગપ્રતિકારક તંત્ર પણ લાંબા સમય સુધી તેને શોધી શકતું નથી.