Rajkot Loksabha Election 2024 - રાજકોટ, રૂપાલા અને રાજપૂત

ગત વખતે ગુજરાતમાં લોકસભાની તમામ 26 બેઠકો જીતનાર સત્તાધારી ભાજપ માટે આ વખતે સ્થિતિ સંપૂર્ણપણે અનુકૂળ જણાતી નથી. વિરોધના કારણે પક્ષે સાવરકાંઠા અને જામનગરમાં ઉમેદવારો બદલવા પડ્યા હતા જ્યારે કેન્દ્રીય મંત્રી અને રાજકોટના ભાજપના ઉમેદવાર પુરુષોત્તમ પ્રત્યે રાજપૂત સમાજે  નારાજગી વ્યક્ત કરી છે.  ગુજરાતનો ક્ષત્રિય સમાજ ખુલ્લેઆમ રૂપાલા સામે આવ્યો છે અને રાજકોટમાંથી ઉમેદવાર બદલવાની માંગ કરી રહ્યો છે. જોકે, હવે પાર્ટી રાજકોટમાંથી અન્ય કોઈ ઉમેદવારને મેદાનમાં ઉતારશે તેવી આશા ઓછી છે. 

rupala

ભાજપે વર્તમાન સાંસદ મોહન કુંડારિયાની ટિકિટ રદ કરીને કેન્દ્રીય મંત્રી પુરુષોત્તમ રૂપાલાને રાજકોટ લોકસભા બેઠક માટે પોતાના ઉમેદવાર બનાવ્યા છે. કોંગ્રેસે લલિતભાઈ કગથરાને પોતાના ઉમેદવાર બનાવ્યા છે. તેઓ છેલ્લી ચૂંટણી હારી ચૂક્યા છે. તાજેતરમાં રૂપાલાએ ક્ષત્રિય (રાજપૂત) સમાજને લઈને કરેલી ટીપ્પણીઓને કારણે ગુજરાતનો ક્ષત્રિય સમાજ રૂપાલાનો વિરોધ કરી રહ્યો છે.

સમાજનું કહેવું છે કે રૂપાલાની ટીકીટ રદ કરીને રાજકોટ સંસદીય બેઠક પરથી અન્ય કોઈને ઉમેદવાર બનાવવો જોઈએ. જો કે ક્ષત્રિય સમાજની નારાજગીની પક્ષ પર અસર થાય તેમ જણાતું નથી. જો આ મામલો નહીં ઉકેલાય તો ભાજપને સમગ્ર રાજપૂત સમાજના વિરોધનો સામનો કરવો પડી શકે છે. ગુજરાતમાં રાજપૂત સમુદાયની વસ્તી 17 ટકા છે, જ્યારે એકલા રાજકોટ જિલ્લામાં જ લગભગ ત્રણ લાખ રાજપૂત મતદારો છે.

રૂપાલાએ શું કહ્યું:   22 માર્ચે રાજકોટમાં એક સભાને સંબોધિત કરતી વખતે રૂપાલાએ કહ્યું હતું કે તત્કાલીન મહારાજાઓ વિદેશી શાસકો અને અંગ્રેજો સમક્ષ આત્મસમર્પણ કરી ચૂક્યા છે. આ મહારાજાઓ તેમની સાથે રોટી-દીકરીનો સંબંધ જાળવી રાખતા હતા. જો કે રૂપાલાએ આ ટિપ્પણી બદલ સમાજની માફી માંગી હતી, પરંતુ સમાજ દ્વારા તેને નકારી કાઢવામાં આવી હતી. હવે સમાજ રૂપાલાને હટાવવા પર અડગ છે.

ક્ષત્રિય સમુદાય સંકલન સમિતિના સભ્ય વીરભદ્ર સિંહે જણાવ્યું હતું કે, અમે તેમની માફીનો અસ્વીકાર કરીએ છીએ કારણ કે તેમણે તે દિલથી કહ્યું નથી. ચૂંટણી પછી પણ તે આવી ટિપ્પણી કરી શકે છે. જો રૂપાલાને હટાવવામાં નહીં આવે, તો અમે કોશિશ કરીશું કે  તેમને ચૂંટણીમાં હારનો સામનો કરવો પડે. ક્ષત્રિય નેતા વીરભદ્ર સિંહે કહ્યું કે અમે ભાજપની વિરુદ્ધ નથી, પરંતુ જો રૂપાલાને હટાવવામાં નહીં આવે તો પક્ષે પરિણામ ભોગવવા તૈયાર રહેવું જોઈએ.

શું કહે છે નિષ્ણાતોઃ રાજકોટના વરિષ્ઠ પત્રકાર જનકસિંહ ઝાલા કહે છે કે ક્ષત્રિય સમાજ વિરોધ કરી રહ્યો હોવા છતાં પુરુષોત્તમ રૂપાલાની ટિકિટ બદલવામાં આવશે નહીં. કારણ કે દિલ્હીથી પરત ફર્યા બાદ તે એકદમ આત્મવિશ્વાસુ દેખાય છે. જોકે, દિલ્હી જતા પહેલા તેની બોડી લેંગ્વેજ નબળી દેખાઈ ન હતી. આ મુદ્દો ઉભો થયા બાદ રાજપૂત અને પાટીદાર સમાજ સામસામે જોવા મળે છે જે દુઃખદ છે. રૂપાલાના નિવેદનની અસર સમાજ પર સ્પષ્ટ દેખાઈ રહી છે. જેના કારણે બંને સમાજમાં એકબીજા પ્રત્યે નફરત વધવાની સંભાવના છે, જે કોઈ પણ રીતે દેશ અને સમાજ માટે સારું નથી.

રાજકોટનું જ્ઞાતિ સમીકરણઃ રાજકોટ સંસદીય મતવિસ્તારમાં જ્ઞાતિ સમીકરણ પુરુષોત્તમ રૂપાલાની તરફેણમાં છે. અહીં તેમના પોતાના સમુદાય, પાટીદાર સમુદાય (કડવા અને લેઉવા) ના મતદારોની સંખ્યા લગભગ 25 ટકા છે, જ્યારે ક્ષત્રિયોની સંખ્યા લગભગ 8 ટકા છે. આ ઉપરાંત કોળીની સંખ્યા 15 ટકા, ખેપ 10 ટકા, મુસ્લિમ 10 ટકા, દલિત 8 ટકા, લોહાણા 6 ટકા અને બ્રાહ્મણોની સંખ્યા 7 ટકા આસપાસ છે.

ગત ચૂંટણીમાં ભાજપના મોહન કુંડારિયા 3 લાખ 68 હજારથી વધુ મતોથી જીત્યા હતા, તેથી રૂપાલાનો રસ્તો મુશ્કેલ જણાતો નથી. પરંતુ જો રાજપૂત સમાજનો વિરોધ વધશે તો ભાજપના ઉમેદવારોની જીતનું અંતર ચોક્કસપણે ઘટી શકે છે, જ્યારે આ વખતે પાર્ટીએ પોતાના ઉમેદવારોને મોટી જીતનો ટાર્ગેટ આપ્યો છે.

રાજકોટ સંસદીય મત વિસ્તારમાં કુલ મતદારોની સંખ્યા 20 લાખ 96 હજાર 366 છે. જેમાં પુરૂષ મતદારોની સંખ્યા 10 લાખ 85 હજાર 577 છે જ્યારે મહિલા મતદારોની સંખ્યા 10 લાખ 10 હજાર 754 છે.

રાજકોટનો ચૂંટણી ઈતિહાસ શું કહે છે: મહાત્મા ગાંધીના રમતના મેદાન એવા રાજકોટની ચૂંટણી પર નજર કરીએ તો 1952થી લઈને અત્યાર સુધી ભાજપનો જ દબદબો રહ્યો છે. આ બેઠક 1952 થી 1962 સુધી કોંગ્રેસ પાસે હતી, પરંતુ 1967માં સ્વતંત્ર પાર્ટીના મીનુ મસાણીએ કોંગ્રેસની જીતનો દોર તોડી નાખ્યો હતો. 1971માં કોંગ્રેસ ફરી જીતી હતી, પરંતુ 1977માં કટોકટી પછી યોજાયેલી ચૂંટણીમાં જનતા પાર્ટીના કેશુભાઈ પટેલ ચૂંટણી જીતવામાં સફળ રહ્યા હતા. કોંગ્રેસ અહીંથી 1980 અને 1984માં ફરી જીતી હતી. 2009ની લોકસભા ચૂંટણીને બાદ કરતાં 1989થી 2019 સુધીની ચૂંટણીઓમાં ભાજપનો ઝંડો ઊંચો રહ્યો હતો. વલ્લભભાઈ કથિરિયા આ બેઠક પરથી સૌથી વધુ 4 વખત (1996-2004) સાંસદ રહ્યા હતા.

રાજકોટથી આજે પુરૂષોત્તમ રૂપાલાએ ચૂંટણી ફોર્મ ભરી નાખ્યુ છે. તો બીજી બાજુ ક્ષત્રિય સમાજે 19 એપ્રિલ જે ચૂંટણી ફોર્મ પરત ખેંચવાની છેલ્લી તારીખ છે ત્યા સુધીનુ અલ્ટીમેટમ આપ્યુ છે. રૂપાલા ફોર્મ પરત નહી ખેચે તો ક્ષત્રિય સમાજ તેમના વિરોધનો પાર્ટ 2 બતાવશે.  આ વખતની ચૂંટણીમાં એવુ કહેવાતુ હતુ કે રામ મંદિરને કારણે મોદીની લોકપ્રિયતામાં વધારો થયો છે જે તેમને ત્રીજીવાર પીએમ બનાવવામાં મદદ કરશે. પણ મોદીના જ ગુજરાતમાં ચાલી રહેલ આ ગૃહ યુદ્ધ શુ બીજેપીને કોઈ સીટ પર નુકશાન કરાવશે ? રાજકોટના આ વિરોધની અસર ગુજરાતની અન્ય સીટ પર પડશે ખરી ? કોની પાસેથી સમજદારીની અપેક્ષા રાખવી ? ક્ષત્રિયો પાસેથી જેઓ માફ કરીને ગુજરાતનુ હિત ધ્યાનમાં રાખે કે પછી રૂપાલા પાસેથી જેઓ બધુ ભૂલીને પાર્ટીના હિતેચ્છુ તરીકે જાતે જ પાછળ હટી જાય .. શુ થશે એ તો સમય જ બતાવશે...