ભગવાન જગન્નાથની રથયાત્રા 01 જુલાઇ શુક્રવારથી શરૂ થશે.
ભગવાન જગન્નાથના રથને નંદીઘોષ કહેવામાં આવે છે.
ભગવાન જગન્નાથના રથમાં કુલ 16 પૈડા છે.
અષાઢ માસના શુક્લ પક્ષની બીજી તારીખે ઓરિસ્સામાં ભગવાન જગન્નાથની વિશ્વ પ્રસિદ્ધ રથયાત્રાનો પ્રારંભ થવા જઈ રહ્યો છે. આ વખતે પુરી જગન્નાથ રથયાત્રા શુક્રવાર, 01 જુલાઈથી શરૂ થશે. ભગવાન જગન્નાથ, તેમના મોટા ભાઈ બલભદ્ર અને બહેન સુભદ્રાના રથને પણ રથયાત્રામાં કાઢવામાં આવે છે. ત્રણેયના રથ અલગ-અલગ છે અને ઢોલ, ઢોલ, તુરાઈ અને શંખ વડે રથને ભારે ભીડ દ્વારા ખેંચવામાં આવે છે.
કેટલાક રસપ્રદ તથ્યો
- ભગવાન જગન્નાથ શ્રીહરિ ભગવાન વિષ્ણુના મુખ્ય અવતારોમાંના એક છે.
- જગન્નાથના રથનું નિર્માણ અક્ષય તૃતીયાથી શરૂ થાય છે. ભગવાન જગન્નાથના રથમાં એક પણ ખીલીનો ઉપયોગ કરવામાં આવતો નથી. આ રથ સંપૂર્ણપણે લાકડાનો બનેલો છે.
- વસંત પંચમીથી લાકડાનો સંગ્રહ શરૂ થાય છે. રથ માટે લાકડા ખાસ જંગલ, દશપલ્લામાંથી એકત્રિત કરવામાં આવે છે. ભગવાન માટેનો આ રથ શ્રીમંદિરના સુથાર દ્વારા જ બનાવવામાં આવે છે.
- ભગવાન જગન્નાથના રથમાં કુલ 16 પૈડાં છે. ભગવાન જગન્નાથનો રથ લાલ અને પીળો રંગનો છે અને આ રથ અન્ય બે રથ કરતા થોડો મોટો પણ છે. પહેલા ભગવાન જગન્નાથનો રથ, ત્યારબાદ બલભદ્ર અને પછી સુભદ્રાનો રથ આવે છે.
- ભગવાન જગન્નાથના રથને નંદીઘોષ, બલરામના રથનું નામ તાલ ધ્વજા અને સુભદ્રાના રથને દર્પદલન રથ કહેવામાં આવે છે.
- જ્યેષ્ઠ પૂર્ણિમાના દિવસે જગન્નાથજી, બલભદ્રજી અને સુભદ્રાજીને 108 ઘડા પાણીથી સ્નાન કરાવવામાં આવે છે. આ મહાન પ્રસંગને સહસ્ત્રધારા સ્નાન કહેવામાં આવે છે. જે કૂવામાંથી પાણી નહાવામાં આવે છે તે કૂવો વર્ષમાં માત્ર એક જ વાર ખોલવામાં આવે છે.
- આ વર્ષે અષાઢ શુક્લ દ્વિતિયા તિથિ 30 જૂને સવારે 10:49 કલાકે શરૂ થશે અને 1લી જુલાઈએ બપોરે 01:09 કલાકે સમાપ્ત થશે. ઉદય તિથિ હોવાથી જગન્નાથ રથયાત્રા 1 જુલાઈ, શુક્રવારથી શરૂ થશે.
- ભગવાન જગન્નાથ સાત દિવસ સુધી તેમની માસીના ઘરે રહે છે. ત્યારબાદ અષાઢ શુક્લ દશમીના દિવસે રથ પરત ફરે છે. આને બહુદા યાત્રા કહે છે.
- એવું માનવામાં આવે છે કે જગન્નાથ મંદિરનું રસોડું વિશ્વનું સૌથી મોટું રસોડું છે. જગન્નાથ મંદિર એકમાત્ર એવું મંદિર છે જ્યાં પ્રસાદને 'મહાપ્રસાદ' કહેવામાં આવે છે.મહાપ્રસાદને 7 માટીના વાસણોમાં રાંધવામાં આવે છે. મહાપ્રસાદ રાંધવા માટે માત્ર લાકડાના અને માટીના વાસણોનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.