Kartik Pirnima 2020- 30 નવેમ્બર એ કાર્તિક મહિનાનો પૂર્ણ ચંદ્રનો દિવસ છે અને આ દિવસે દેવ દીપાવલીનો તહેવાર ઉજવવામાં આવે છે. હિન્દુ ધર્મમાં કાર્તિક મહિનાની પૂર્ણિમાનું વિશેષ મહત્વ છે. બધા 12 મહિનામાં, કાર્તિક મહિનાને શાસ્ત્રમાં આધ્યાત્મિક અને શારીરિક ઉર્જા સંચય માટે શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. ચાલો આપણે જાણીએ શા માટે કાર્તિક મહિનાની પૂર્ણિમા એટલી મહત્વપૂર્ણ છે.
ધાર્મિક માન્યતા અનુસાર, કાર્તિક પૂર્ણિમાની તારીખે ભગવાન શિવએ ત્રિપુરાસુર નામના રાક્ષસનો વધ કર્યો હતો, જે દેવતાઓને પ્રસન્ન કરે છે અને ભગવાન વિષ્ણુએ શિવને ત્રિપુરારી નામ આપ્યું હતું, જે શિવના ઘણાં નામોમાંનું એક છે. ત્રિપુરાસુરાની કતલની ખુશીમાં બધા દેવતાઓ સ્વર્ગમાંથી ઉતરીને કાશીમાં દિવાળીની ઉજવણી કરે છે.
પુરાણો અનુસાર, કાર્તિક પૂર્ણિમાની તારીખે ભગવાન વિષ્ણુએ ધર્મ, વેદોની રક્ષા માટે મત્સ્ય અવતાર પહેર્યો હતો.
હિન્દુ ધર્મમાં, કાર્તિક મહિનો ખૂબ જ વિશેષ છે કારણ કે આ મહિનામાં સૃષ્ટિના સાધક ભગવાન વિષ્ણુ ચાર મહિના પછી યોગ નિંદ્રામાંથી જાગે છે. હિન્દુ કેલેન્ડર મુજબ ભગવાન વિષ્ણુ ચાર મહિના સુધી યોગ નિંદ્રામાં લગાવીને અષાઢ શુક્લ એકાદશીથી કાર્તિક શુક્લ એકાદશી સુધી જાગૃત થાય છે. ભગવાન વિષ્ણુ યોગ નિદ્રાથી જાગૃત થાય છે ત્યારે બધા દેવો પ્રસન્ન થાય છે. આ આનંદમાં, દેવી-દેવતાઓએ લક્ષ્મી અને નારાયણની મહાઆરતીની પૂર્ણિમાના દિવસે દીવડાઓ પ્રગટાવ્યા. આ દિવસ દેવતાઓની દિવાળી છે.
કાર્તિક પૂર્ણિમાનું મહત્ત્વ મહાભારત સાથે પણ સંકળાયેલું છે. દંતકથા અનુસાર, જ્યારે કૌરવો અને પાંડવો વચ્ચે મહાભારત યુદ્ધ સમાપ્ત થયું ત્યારે પાંડવો ખૂબ જ દુ: ખી અને હેરાન હતા કે યુદ્ધમાં તેમના ઘણા સંબંધીઓ મૃત્યુ પામ્યા છે. અકાળ મૃત્યુને લીધે, તે વિચારવા લાગ્યો કે તેના આત્માને શાંતિ કેવી રીતે મળશે. ત્યારબાદ ભગવાન શ્રીકૃષ્ણએ ચિંતા દૂર કરવા માટે કાર્તિક શુક્લપક્ષ અષ્ટમીથી કાર્તિક પૂર્ણિમા સુધીના પૂર્વજોની આત્માની પરિપૂર્ણતા માટે પાંડવોને તર્પણ અને દીવો કરવા જણાવ્યું હતું. ત્યારથી, કાર્તિક પૂર્ણિમા પર ગંગા સ્નાન કરવા અને પૂર્વજોને અર્પણ કરવા માટે આ તારીખ મહત્વપૂર્ણ છે.