સાબૂદાણાનો ઉપયોગ મક્કમતાપૂર્વક ફળાહારી રીતે વ્રત ઉપવાસમાં કરાય છે. પણ સાબૂદાણા બનાવવાની પ્રક્રિયા જાણયા પછી તમારા મનમાં પણ આ સવાલ રહેશે, કે શું સાબૂદાણા સાચે ફળાહારી છે કે પછી માંસાહારી? ક્યાંક સાબૂદાણા ખાવાથી વ્રત તો નહી તૂટી જશે. સામાન્ય રીતે સાગો સંપૂર્ણપણે વાનસ્પતિક છે, કારણ કે તે સાગો નામના એક છોડના મૂળિયા પલ્પ માંથી બનાવાય છે. પરંતુ નિર્માણની પ્રક્રિયામાંથી પસાર થયા પછી તે કહેવું ખોટું નહીં હોય કે સાગો શાકાહારી નથી.
હા, તમે તમારી જાતને જાણો છો ખાસ કરીને તમિલનાડુમાં સાબુદાણા બનાવવા માટે ઘણી મોટી કારખાનાઓ છે, જ્યાં સાગો પામના મૂળિયાના પલ્પ ભેગું કરીને સાબુદાણા બનાવાય છે. આ પ્રક્રિયામાં મહિના માટે મોટી ખાડાઓમાં પલ્પને સડાવવામાં કરવામાં આવે છે. સૌથી મહત્ત્વની બાબત આ આ ખાડા સંપૂર્ણપણે ખુલ્લી હોય છે, જેમાં ઉપર લાઈટસના કારણે માત્ર ઘણા જંતુઓ પડતાં નથી, પણ સડાવેલા પલ્પમાં પણ, સફેદ રંગના સૂક્ષ્મજીવો ઉત્પન્ન થાય છે. હવે આ પલ્પને પગ દ્વારા મેશ કરાય છે જેમાં બધા જંતુઓ અને સૂક્ષ્મજંતુઓ પણ મળી જાય છે અને પછી માવાની જેમ લોટ તૈયાર હોય છે. પછી તેને મશીનોની મદદથી સાબૂદાણ એટલે ક એ નાના-નાના દાણા તૈયારી કરવાની પ્રક્રિયા દ્વારા પસાર થાય છે અને પોલિશ કરાય છે. આ રીતે તમારા વ્રત અને ઉપવાસનો ઉપયોગ કરાતા સાબૂદાણા સૂક્ષ્મજંતુઓથી માંસાહારી થઈ ગયું હોય છે. અને અમે આ વાતથી પૂરી રીતે અજાણ હોય છે. તો શું તમે હવે કહી શકો છો કે સાબુદાના ફળાહારી છે?
