ભારતમાં પોલીસ વહીવટ કેટલાક સ્તરોમાં વહેંચાયેલો છે, જ્યાં દરેક અધિકારીની અલગ અલગ જવાબદારીઓ અને સત્તાઓ હોય છે. તમે પોલીસ અધિકારીઓમાં ઘણી પોસ્ટના નામ સાંભળ્યા જ હશે. સામાન્ય રીતે લોકો એસપી, એસએસપી, ડીઆઈજી અને આઈજીની પોસ્ટને સમાન માને છે, પરંતુ તેમની વચ્ચે ઘણો તફાવત છે.
SP એટલે કે પોલીસ અધિક્ષકની ભૂમિકા શું છે?
તેઓ જિલ્લામાં આઈપીએસ અધિકારી તરીકે કામ કરે છે. તેમને જિલ્લા સ્તરે મુખ્ય પોલીસ અધિકારી કહેવામાં આવે છે. તેમની જવાબદારીઓમાં જિલ્લાની કાયદો અને વ્યવસ્થાની જાળવણી, મોટા કેસોની તપાસ પર દેખરેખ, ગુના નિયંત્રણ અને જાહેર સલામતી માટે પોલીસની કામગીરી પર દેખરેખ રાખવા, તેમના જિલ્લાના અન્ય પોલીસ અધિકારીઓને સૂચનાઓ આપવી વગેરેનો સમાવેશ થાય છે.
આ SSP એટલે કે વરિષ્ઠ પોલીસ અધિક્ષકની જવાબદારીઓ છે
એસપીથી એક સ્તર ઉપર એસએસપીની પોસ્ટ છે, જે મોટા અને મહત્વપૂર્ણ જિલ્લાઓમાં નિયુક્ત કરવામાં આવે છે. SSP પાસે SP કરતાં વધુ સત્તા છે કારણ કે તે મોટા જિલ્લાઓમાં વધુ પોલીસ દળ અને સંસાધનોનું સંચાલન કરે છે.
DIG એટલે કે ડેપ્યુટી ઈન્સ્પેક્ટર જનરલની જવાબદારીઓ
Deputy Inspector General, ડીઆઈજીની પોસ્ટ એસએસપીથી ઉપર છે. તે એક કરતાં વધુ જિલ્લાની જવાબદારી સંભાળે છે. ડીઆઈજી પ્રાદેશિક સ્તરે પોલીસ વહીવટની દેખરેખ રાખે છે, એસએસપી અને એસપીને સૂચનાઓ આપે છે, રાજ્ય સરકાર અને ઉચ્ચ અધિકારીઓ સાથે સંપર્ક જાળવી રાખે છે, તેમજ મુખ્ય કામગીરી અને કાયદો અને વ્યવસ્થા સંબંધિત બાબતોની દેખરેખ રાખે છે.
IG એટલે કે પોલીસ મહાનિરીક્ષકની જવાબદારીઓ શું છે?
IG ની પોસ્ટ DIG થી ઉપર છે અને તે સૌથી શક્તિશાળી છે, કારણ કે તે મોટા વિસ્તારોને નિયંત્રિત કરે છે અને ઉચ્ચ સ્તરીય નીતિઓ બનાવે છે. તે સમગ્ર શ્રેણી અથવા ઝોનના વડા છે. એક IG ઘણા જિલ્લાઓમાં કાયદો અને વ્યવસ્થા જાળવે છે.
એસપી, એસએસપી, ડીઆઈજી અને આઈજીમાં સૌથી શક્તિશાળી કોણ છે?
IG સર્વોચ્ચ પદ ધરાવે છે અને તેને સૌથી શક્તિશાળી માનવામાં આવે છે, કારણ કે તે સમગ્ર ઝોન પર નજર રાખે છે. આ પછી ડીઆઈજી અને પછી એસએસપીની પોસ્ટ છે.
