Tara Devi- દેવી ભાગવત પુરાણમાં 108, કાલિકા પુરાણમાં 26, શિવચરિત્રમાં 51, દુર્ગા શપ્તસતી અને તંત્રચૂડામણિમાં 52 જણાવવામાં આવી છે. સામાન્ય રીતે: 51 શક્તિપીઠો ગણવામાં આવે છે. તંત્રચુડામણિમાં લગભગ 52 શક્તિપીઠોનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે. આ વખતે માતા સતીની શક્તિપીઠોમાં મનસા દાક્ષાયણી કૈલાશ માનસરોવર શક્તિપીઠ વિશે માહિતી રજૂ કરવામાં આવી છે.
કેવી રીતે બન્યું આ શક્તિપીઠઃ જ્યારે મહાદેવ શિવજીની પત્ની સતી પોતાના પિતા રાજા દક્ષના યજ્ઞમાં પોતાના પતિનું અપમાન સહન ન કરી શક્યા ત્યારે તેઓ તેજ યજ્ઞમાં કુદીને ભસ્મ થઈ ગયા. જ્યારે ભગવાન શિવને આ વાતની જાણ થઈ ત્યારે તેમણે પોતાના ગણ વીરભદ્રને મોકલી, યજ્ઞ સ્થળનો નાશ કર્યો અને રાજા દક્ષનું માથું કાપી નાખ્યું. બીજી બાજુ ભગવાન શિવ પોતાની પત્ની સતીના બળી ગયેલા શરીરને લઈને વિલાપ કરતા સર્વત્ર ફરતા હતા. જ્યાં પણ માતાના શરીરના અંગો અને ઘરેણા પડ્યા, ત્યાં શક્તિપીઠ બની ગયુ.
નલ્હાટી- કાલિકા તારાપીઠઃ પશ્ચિમ બંગાળના બીરભૂમ જિલ્લાના નલહાટી સ્ટેશન પાસે નલ્હાટીમાં માતાના પગનું હાડકું પડી ગયું હતું. તેની શક્તિ કાલિકા દેવી છે અને ભૈરવ યોગેશ કહેવાય છે. જો કે, અન્ય માન્યતા અનુસાર, દેવી સતીની આંખો તારાપીઠમાં પડી હતી, તેથી આ સ્થાનને નયન તારા પણ કહેવામાં આવે છે. હિમાચલ પ્રદેશની રાજધાની શિમલાથી લગભગ 13 કિમીના અંતરે આવેલા શોગીમાં તારા દેવીનું બીજું મંદિર છે. દેવી તારાને સમર્પિત આ મંદિર તારા પર્વત પર બનેલ છે. ભગવતી તારાના ત્રણ સ્વરૂપ છે:- તારા, એકજતા અને નીલ સરસ્વતી.
તાંત્રિકોની દેવી તારા માતાની હિંદુ અને બૌદ્ધ બંને ધર્મોમાં પૂજા કરવામાં આવે છે. હિંદુ દેવી 'તારા' તિબેટીયન બૌદ્ધ ધર્મ માટે પણ ખૂબ મહત્વ ધરાવે છે. નવરાત્રિ દરમિયાન દેવી તારાની પૂજા અને ઉપાસના કરવી ખૂબ જ પુણ્યકારક, ફળદાયી અને જીવન પરિવર્તનશીલ છે. માતાને તારા કહેવામાં આવે છે કારણ કે તેણીને રક્ષણ આપનાર કહેવાય છે. ચૈત્ર માસની નવમી તિથિ અને શુક્લ પક્ષના દિવસે તારા સ્વરૂપમાં દેવીની પૂજા કરવી તંત્ર સાધકો માટે ખૂબ જ લાભકારી માનવામાં આવે છે.
સતી માતાએ પોતે પાર્વતી તરીકે બીજો જન્મ લીધો હતો. માતા સતી રાજા દક્ષની પુત્રી હતી. રાજા દક્ષને બીજી પુત્રીઓ હતી, જેમાંથી એકનું નામ તારા હતું. આ માન્યતા અનુસાર, તારા માતા સતીની બહેન છે. પ્રાચીન સમયમાં મહર્ષિ વશિષ્ઠે આ સ્થાન પર દેવી તારાની પૂજા કરીને સિદ્ધિ પ્રાપ્ત કરી હતી. આ મંદિરમાં વામખેપા નામના સાધકે દેવી તારાની સાધના કરીને સિદ્ધિ પ્રાપ્ત કરી હતી.
