તેનાલી રામ રાજા કૃષ્ણદેવ રાયની ખૂબ પ્રિય હાસ્ય કવિ અને તેમના દરબારના આઠમા મંત્રી હતા. તેનાલી રામ બુદ્ધિશાળી, ચતુર અને ઝડપી હોશિયાર હતો. રાજા કૃષ્ણદેવ રાયને નવી વાનગીઓ ખાવા-પીવાનો ખૂબ શોખ હતો. તેથી, તેણે તેના મહેલમાં ઘણી સારી જાતના શાકભાજી વાવ્યા હતા. તે શાકભાજીમાં રાજાની પ્રિય શાકભાજી રીંગણ હતી અને તેણે સારી જાતના રીંગણનું વાવેતર કર્યું હતું. રાજાએ તેની રક્ષા માટે દરબારીઓને નિયુક્ત કર્યા હતા અને તે બગીચાની સંભાળ રાખવા માટે એક વ્યક્તિની નિમણૂક પણ કરી હતી. તે બગીચામાં તેના સિવાય બીજું કોઈ જઈ શકતું ન હતું.
એકવાર રાજા કૃષ્ણદેવ રાયે તેનાલી રામને દરબારમાં તેમની સાથે જમવાનું આમંત્રણ આપ્યું. રાજાની પ્રિય રીંગણની કઢી તેમના ભોજનમાં સામેલ હતી. તેનાલી રામે તે ખાધું અને તેના ખૂબ વખાણ કર્યા. તેનાલી રામને રીંગણનું શાક ખૂબ જ ગમ્યું. સાંજે જ્યારે તેનાલી રામ ઘરે પરત ફર્યા ત્યારે રાજાએ આપેલી મિજબાની વિશે જણાવતા તેણે સ્વાદિષ્ટ રીંગણની શાક વિશે પણ જણાવ્યું. તેની વાત સાંભળીને તેનાલી રામની પત્નીનું મોંઢામાં પાણી આવી ગયું.
તેનાલી રામની પત્ની એ જ રીંગણનું શાક ખાવાનો આગ્રહ કરવા લાગી. ઘણી સમજાવટ પછી, તેનાલી રામ રાત્રે ગુપ્ત રીતે રાજાના બગીચામાં ગયો અને રીંગણ તોડી નાખ્યો. તે રાત્રે તેનાલી રામની પત્નીએ રીંગણાનુ સરસ શાક તૈયાર કર્યુ. જ્યારે બંનેએ ખાવાનું શરૂ કર્યું ત્યારે બંનેને શાક ખૂબ ગમ્યું. તેની પત્ની વિચારે છે કે આપણા દીકરાએ પણ આવો સ્વાદિષ્ટ ખોરાક ખાવો જોઈએ. તેણી તેના પતિને કહે છે - "જાઓ અને તમારા પુત્રને જગાડો જે ધાબા પર સૂઈ રહ્યો છે.
તેનાલી રામ તેની પત્નીને સમજાવવાનો પ્રયત્ન કરે છે કે જો તે રીંગણનું શાક ખાશે તો તે બધાને કહેશે. જેથી મારી ચોરી પકડી શકાય. પરંતુ, તેનાલી રામની પત્ની તેની વાત માનતી નથી. તેને તેના પુત્રને જગાડવા માટે ધાબા પર મોકલે છે. તેનાલી રામ પાણીથી ભરેલો વાસણ લઈને ધાબા પર જાય છે. તે તેના પુત્ર પર જોરશોરથી પાણી છાંટવાનું શરૂ કરે છે, અને તેને જગાડતા કહે છે - "ઉઠો પુત્ર, જલ્દી કર, વરસાદ પડી રહ્યો છે" અને ઝડપથી પાણી છાંટવાનું શરૂ કરે છે.
બીજે દિવસે સવારે માળીને ખેતરમાં ખબર પડે છે કે કોઈ તેના બગીચામાંથી રીંગણ ચોરી ગયા છે. માળી તરત જ જાય છે અને રાજાને આ વિશે કહે છે. રાજાને તરત જ શંકા થાય છે કે તેનાલી રામે આ કામ કર્યું હશે. રાજા જાણતા હતા કે તેનાલી રામ ખૂબ જ ચતુર છે. તેનાલી રામને રીંગણ વિશે પૂછવાથી વસ્તુઓને વળી શકે છે. તે તેના મંત્રીઓને તેનાલી રામના પુત્રને બોલાવવા કહે છે.
રાજા તેનાલીએ રામના પુત્રને પૂછ્યું, ગઈકાલે રાત્રે તમે રાત્રિભોજનમાં શું ખાધું? છોકરાએ જવાબ આપ્યો રીંગણનું શાક. જે ખૂબ જ સ્વાદિષ્ટ હતું. આવું શાક મેં પહેલાં ક્યારેય ખાધું ન હતું. છોકરાની વાત સાંભળ્યા પછી, રાજા સંપૂર્ણ રીતે સમજી ગયો કે તેનાલી રામે બગીચામાંથી રીંગણા ચોર્યા છે. પરંતુ, દરબારમાં બેઠેલા તેનાલી રામે રાજાને કહ્યું- “ગઈકાલે અમારા ઘરમાં શાકભાજી રાંધવામાં આવ્યા ન હતા, તેણે સ્વપ્ન જોયું હશે.
તેનાલી રામ રાજાની સામે છોકરાને પૂછે છે કે ગઈકાલે રાત્રે હવામાન કેવું હતું. છોકરો જવાબ આપે છે, રાજન! ગઈકાલે રાત્રે ખૂબ જ ખરાબ વરસાદ પડ્યો હતો. ત્યાં બેઠેલા બીજા દરબારીઓ કહે – “રાજા! કાલે રાત્રે વરસાદ નથી પડ્યો, આ બાળકે સપનું જોયું જ હશે." તેનાલીરામ રાજાને કહે છે કે તેણે સ્વપ્નમાં રીંગણની શાક ખાધી હશે. રાજા તેનાલી રામના શબ્દો સાથે સંમત થાય છે. તેના પર ચોરીનો આરોપ લગાવવા બદલ તે માફી માંગે છે.
પાઠ:ધીરજ અને બુદ્ધિમત્તાથી દરેક સમસ્યાનો ઉકેલ લાવી શકાય છે.
Edited By- Monica sahu
