Interesting Facts About Surya Mission - આદિત્ય L1 લોન્ચઃ ચંદ્રયાન-3ની સફળતા બાદ ભારત સૂર્ય મિશન આદિત્ય-L1 લોન્ચ કરવા માટે તૈયાર છે. ચંદ્ર પર ઉતર્યાના થોડા દિવસો પછી, ભારત તેનું પ્રથમ સૂર્ય મિશન આજે એટલે કે શનિવારે લોન્ચ કરશે. પ્રક્ષેપણ ઈસરોના વિશ્વસનીય રોકેટ PSLV દ્વારા કરવામાં આવશે.
પહેલા જાણો - ભારતનું પ્રથમ સૂર્ય મિશન ક્યારે લોન્ચ થશે?
સૂર્ય મિશન સંબંધિત ઉપગ્રહને શનિવારે સવારે 11.50 વાગ્યે શ્રીહરિકોટા અંતરિક્ષ કેન્દ્રના બીજા લોન્ચ પેડ પરથી લોન્ચ કરવામાં આવશે. 'આદિત્ય L1' પૃથ્વીથી લગભગ 15 લાખ કિલોમીટર દૂર 'L1' (સૂર્ય-અર્થ લેગ્રાંગિયન પોઈન્ટ) પર સૂર્યના પરિપત્ર અવકાશના દૂરસ્થ અવલોકન અને સૌર પવનના વાસ્તવિક સમયના અવલોકન માટે રચાયેલ છે. આદિત્ય L1 સાત પેલોડ વહન કરશે, જેમાંથી ચાર સૂર્યના પ્રકાશનું અવલોકન કરશે.
કેટલું મુશ્કેલ હશે ભારતનું આ મિશન?
માહિતી અનુસાર, આદિત્ય-L1 અવકાશયાન સૌર કોરોના (સૂર્યના સૌથી બહારના સ્તરો)ના દૂરસ્થ અવલોકન માટે અને L-1 (સૂર્ય-અર્થ લેગ્રેંજિયન બિંદુ) પર સૌર પવનના સીટુ અવલોકન માટે બનાવવામાં આવ્યું છે. L-1 પૃથ્વીથી લગભગ 1.5 મિલિયન કિલોમીટર દૂર છે.
આદિત્ય એલ-1માં કયા સાધનોનો ઉપયોગ કરવામાં આવશે?
વિઝીબલ એમિશન લાઈન કોરોનાગ્રાફ (વીઈએલસી): ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ એસ્ટ્રોફિઝિક્સ (બેંગલોર) દ્વારા બનાવવામાં આવ્યું છે. તે સૂર્યના કોરોના અને ઉત્સર્જનમાં થતા ફેરફારોનો અભ્યાસ કરશે.
સોલર અલ્ટ્રા-વાયોલેટ ઇમેજિંગ ટેલિસ્કોપ (SUIT): ઇન્ટર-યુનિવર્સિટી સેન્ટર ફોર એસ્ટ્રોનોમી એન્ડ એસ્ટ્રોફિઝિક્સ (પુણે) દ્વારા વિકસિત. તે સૂર્યના ફોટોસ્ફિયર અને ક્રોમોસ્ફિયરની તસવીરો લેશે. આ નજીકની અલ્ટ્રાવાયોલેટ શ્રેણીમાં ચિત્રો હશે, આ પ્રકાશ લગભગ અદ્રશ્ય હોય છે.
સોલેક્સ અને હેલ1ઓએસ: સોલર લો-એનર્જી એક્સ-રે સ્પેક્ટ્રોમીટર (સોલેક્સ) અને હાઇ-એનર્જી એલ1 ઓર્બિટીંગ એક્સ-રે સ્પેક્ટ્રોમીટર ( હેલ1ઓએસ) બેંગ્લોરમાં આવેલ યુઆર રાવ સેટેલાઇટ સેન્ટરે બનાવ્યું. તેમનું કાર્ય સૂર્યના એક્સ-રેનો અભ્યાસ કરવાનું છે.
એસ્પેક્સ અને પાપા: ફિઝિકલ રિસર્ચ લેબોરેટરી (અમદાવાદ) દ્વારા આદિત્ય સોલર વિન્ડ પાર્ટિકલ એક્સપેરિમેન્ટ (એસ્પેક્સ) અને સ્પેસ ફિઝિક્સ લેબોરેટરી વિક્રમ સારાભાઈ સ્પેસ સેન્ટર (તિરુવનંતપુરમ) એ પ્લાઝમા એનાલાઈઝર પેકેજ ફોર આદિત્ય (પાપા) બનાવ્યું છે. તેમનું કામ સૌર પવનનો અભ્યાસ કરવાનું અને ઊર્જાના વિતરણને સમજવાનું છે.
મેગ્નેટોમીટર (મૈગ): ઇલેક્ટ્રો ઓપ્ટિક્સ સિસ્ટમ્સ લેબોરેટરી (બેંગ્લોર) દ્વારા વિકસિત. તે L1 ભ્રમણકક્ષાની આસપાસના આંતરગ્રહીય ચુંબકીય ક્ષેત્રને માપશે.
આ મિશનનો શું ફાયદો થશે ?
ઈસરોના મતે સૂર્ય આપણી સૌથી નજીકનો તારો છે. તારાઓના અભ્યાસમાં તે આપણને સૌથી વધુ મદદ કરી શકે છે. આમાંથી પ્રાપ્ત માહિતી અન્ય તારાઓ, આપણી આકાશગંગા અને ખગોળશાસ્ત્રના ઘણા રહસ્યો અને નિયમોને સમજવામાં મદદ કરશે. સૂર્ય આપણી પૃથ્વીથી લગભગ 150 મિલિયન કિમી દૂર છે. જો કે આદિત્ય L1 આ અંતરના માત્ર એક ટકાને જ કવર કરી રહ્યું છે, પરંતુ આટલું અંતર કાપ્યા પછી પણ તે આપણને સૂર્ય વિશે એવી ઘણી માહિતી આપશે, જે પૃથ્વી પરથી જાણવી શક્ય નથી.
ક્યાં જોઈ શકો છો રોકેટ લોન્ચ ?
ઈસરોએ આદિત્ય એલ-1નું લોન્ચિંગ દુનિયાને બતાવવા માટે ખાસ વ્યવસ્થા કરી છે. તેની વેબસાઈટ પર, સંસ્થાએ પ્રેક્ષકોને શ્રીહરિકોટામાં કેન્દ્રથી આદિત્ય L-1નું લાઈવ લોન્ચ જોવા માટે વ્યુ ગેલેરી સીટો બુક કરવાનો વિકલ્પ આપ્યો હતો. જો કે, આ માટે માત્ર સીમિત સીટો હતી, જે રજીસ્ટ્રેશન શરૂ થયા બાદ જ ભરવામાં આવી હતી.
એટલું જ નહીં, ISROની વેબસાઈટ isro.gov.in પર જઈને દર્શકો આદિત્ય એલ-1ના લોન્ચનું લાઈવ ટેલિકાસ્ટ જોઈ શકશે અને ક્ષણ-ક્ષણ અપડેટ્સ મેળવી શકશે. આ સિવાય યુઝર્સ ઈસરોની વેબસાઈટ અને યુટ્યુબ ચેનલ પર લોન્ચને લાઈવ સ્ટ્રીમ પણ કરી શકે છે.
