અકબર બીરબલ ની વાર્તા
અકબર બીરબલ ની વાર્તા- ચાર સૌથી મોટા મૂર્ખ
અકબર તેની બુદ્ધિમત્તાની કસોટી કરવા માટે બીરબલને વિચિત્ર કાર્યો સોંપતો હતો. આમ કરવાથી તેમને અપાર આનંદ મળે છે.
એક દિવસ, દરબારમાં શાહી કાર્યવાહી વચ્ચે, અચાનક અકબરે બીરબલને કહ્યું, “બીરબલ!
આ રાજ્યના ચાર સૌથી મોટા મૂર્ખને અમારી સમક્ષ રજૂ કરો. અમે તમને એક મહિનાનો સમય આપીએ છીએ. તરત જ આ કામમાં લાગી જાવ.”
અકબરનો આદેશ સાંભળીને બીરબલને આશ્ચર્ય થયું. પણ તે અકબરનો જ કર્મચારી હતો. તેના દરેક આદેશનું પાલન કરવું તેની ફરજ હતી. તે તરત જ ચાર મૂર્ખની શોધમાં નીકળી પડ્યો.
એક મહિનો પૂરો થયા પછી તે બે જણ સાથે અકબર સમક્ષ હાજર થયો. જ્યારે અકબરની નજર બે વ્યક્તિઓ પર પડી ત્યારે તે ચોંકી ગયો, "બીરબલ! તું માત્ર બે મૂર્ખ જ લાવ્યો છે?"
હા? અમે તમને ચાર મૂર્ખ લાવવા માટે એક મહિનાનો સમય આપ્યો છે."
"હુજુર! હું તમને વિનંતી કરું છું કે તમારો ગુસ્સો શાંત રાખો અને મારી વાત સાંભળ્યા વિના કોઈ નિષ્કર્ષ પર ન પહોંચો." અકબરના ગુસ્સાને શાંત કરતાં બીરબલ બોલ્યો.
બીરબલની વાત સાંભળીને અકબરનો ગુસ્સો થોડો ઠંડો થયો.
"જહાંપનાહ! આ રહ્યો પહેલો મૂર્ખ. તેની મૂર્ખતાનું વર્ણન સાંભળશો તો તમને પણ લાગશે કે આવા લોકો પણ આ દુનિયામાં છે." બીરબલે પ્રથમ વ્યક્તિને કહ્યું.
"મને કહો. તે શું મૂર્ખતા કરી રહ્યો હતો?" અકબરે પૂછ્યું.
"સાહેબ! મેં આ માણસને બળદગાડા પર બેસીને ક્યાંક જતો જોયો. બળદગાડાના ચાલક સિવાય, તે બળદગાડા પર બેઠેલો એકમાત્ર વ્યક્તિ હતો. તો પણ તે તેના માથા પર પોટલું લઈને જતો હતો.
મેં કારણ પૂછ્યું ત્યારે મને નવાઈ લાગી. તો તેણે કહ્યું કે જો હું બળદગાડા પર બંડલ મૂકીશ તો બળદ પર બોજ વધી જશે. એટલા માટે મેં મારા માથા પર બંડલ રાખ્યું છે. હવે તો આને મૂર્ખતા ના કહેવાય
તમે શું કહેશો?"
પ્રથમ વ્યક્તિની મૂર્ખતાની વાર્તા સાંભળીને અકબરના ચહેરા પર સ્મિત આવી ગયું.
ત્યારે બીરબલે બીજી વ્યક્તિને આગળ કરીને કહ્યું, "જહાંપનાહ! આ માણસ આના કરતા પણ મોટો મૂર્ખ છે. એક દિવસ મેં જોયું કે તે પોતાના ઘરની છત પર ભેંસ લઈને જઈ રહ્યો છે. મને આશ્ચર્ય થયું,
મેં પૂછ્યું. પણ પછી આ જવાબ સાંભળીને મેં માથું ઠોકી લીધું. તેણે કહ્યું કે તેના ઘરની છત પર ઘાસ ઉગી ગયું છે. તેથી તે ભેંસને છત પર લઈ જાય છે, જેથી તે
ઘાસ ખાઈ શકે છે. ઘાસ કાપ્યા પછી તે ભેંસ પાસે લાવી તેને ખવડાવી શકે છે. પણ આ મૂર્ખ ભેંસને જ ધાબા પર લઈ જાય છે. આવો મૂર્ખ તમે ક્યાંય જોયો છે?
"હમ્મ, આ બંનેએ જે કર્યું છે તે ખરેખર મૂર્ખ છે. હવે બાકીના બે મૂર્ખનો પરિચય આપો." અકબરે કહ્યું.
"સાહેબ! ઉપર જુઓ અને ત્રીજો મૂર્ખ તમારી સામે ઉભો છે." બીરબલે કહ્યું.
"ક્યાં બીરબલ? અમને અહીં કોઈ ત્રીજી વ્યક્તિ દેખાતી નથી." અકબરે અહીં-ત્યાં જોતાં કહ્યું.
"હું ત્રીજો મૂર્ખ છું, સાહેબ." બીરબલે માથું નમાવીને કહ્યું, "હવે જુઓ. મારી પાસે ઘણા બધા મહત્વના કામોની જવાબદારી છે. પણ બધું બાજુ પર રાખીને હું એક મહિનાથી મૂર્ખને શોધી રહ્યો છું.
જો આ મૂર્ખતા નથી, તો શું છે?"
બીરબલની વાત સાંભળીને અકબર વિચારમાં પડી ગયો, પછી બોલ્યો, "અને ચોથો મૂર્ખ બિરબલ ક્યાં છે?"
"મારી ભૂલને માફ કરશો સાહેબ, પણ તમે ચોથા મૂર્ખ છો. તમે ભારતના સમ્રાટ છો. આટલા મોટા સામ્રાજ્યનો બોજ તમારા ખભા પર છે. તમે જાણો છો કે પ્રજાના કલ્યાણ માટે કેટલાં કાર્યો કરવા પડે છે. પણ બધા તેમાંથી
તમારી અવગણના કરીને, તમે મને એક મહિનાથી ચાર મૂર્ખ શોધવા માટે મજબૂર કરી રહ્યા છો. તો તમે ચોથો મૂર્ખ છો...” એમ કહીને બીરબલે કાન પકડી લીધા.
બીરબલનો જવાબ સાંભળીને અકબરને પોતાની ભૂલનો અહેસાસ થયો કે તેણે બિનજરૂરી રીતે તેનો અને બીરબલનો ઘણો સમય બગાડ્યો.
