History of Yoga- દર વર્ષે 21 જૂને વિશ્વભરમાં આંતરરાષ્ટ્રીય યોગ દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવે છે. તેની ઉજવણી કરવાનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય એ છે કે લોકો તેમના માનસિક અને શારીરિક સ્વાસ્થ્યને મજબૂત રાખવા માટે યોગ પ્રત્યે જાગૃત થઈ શકે. આ વર્ષે યોગ દિવસની થીમ 'સ્વ અને સમાજ માટે યોગ' છે.
યોગનો ઇતિહાસ (Yoga History in gujarati)
યોગ શબ્દનો પ્રથમ ઉલ્લેખ ઋગ્વેદમાં થયો છે. આ પછી ઘણા ઉપનિષદોમાં પણ તેનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે. શાસ્ત્રો અનુસાર યોગની શરૂઆત ભગવાન શિવથી થઈ હતી. તેથી જ શિવને આદિ યોગી અથવા આદિ ગુરુ કહેવામાં આવે છે. યોગની શરૂઆત ભગવાન શિવ પછી ઋષિઓથી થઈ હોવાનું માનવામાં આવે છે.
પ્રથમ યોગ ગુરુ (યોગ ગુરુ કોણ છે)
સદગુરુના જણાવ્યા મુજબ, આદિયોગી હજારો વર્ષો પહેલા હિમાલયમાં દેખાયા હતા. જે ક્યારેક આનંદમાં તલ્લીન થઈને નૃત્ય કરવાનું શરૂ કરી દેતી અને ક્યારેક અચાનક શાંત મૂડમાં બેસી જતી. પરંતુ મોટાભાગનો સમય તે ધ્યાનની મુદ્રામાં જ રહ્યો. ધ્યાન દરમિયાન તેની આંખોમાંથી વહેતા આંસુ જ સાબિત કરશે કે તે જીવિત છે. આ સ્થિતિમાં એક વાત સ્પષ્ટ હતી કે તેને એક એવો અનુભવ થઈ રહ્યો હતો જેની કોઈ કલ્પના પણ ન કરી શકે. આ જોઈને તેની આસપાસ લોકો એકઠા થવા લાગ્યા. પરંતુ જ્યારે તેઓએ કોઈની તરફ ધ્યાન ન આપ્યું, ત્યારે ભીડ ધીમે ધીમે ઓછી થવા લાગી. અંતે માત્ર 7 ગંભીર સાધકો ત્યાં રહી ગયા. પછી તેણે વિનંતી કરી, કૃપા કરીને અમે જાણવા માગીએ છીએ કે તમે શું જાણો છો અને તમે શું અનુભવી રહ્યા છો? સાધકોની નમ્ર વિનંતી પર, આદિયોગીએ તેમને પ્રારંભિક સાધનામાં દીક્ષા આપી. સાતેય ઋષિઓએ ચોર્યાસી વર્ષ સુધી સંપૂર્ણ એકાગ્રતાથી તપ કર્યું અને આ પછી આદિયોગીએ જોયું કે હવે તેઓ ઋષિ જ્ઞાનના કિરણની જેમ ચમકી રહ્યાં છે. ત્યારપછી ભગવાન શિવે તેમને 28 દિવસ સુધી નિહાળ્યા પછી, પોતાને તેમના પ્રથમ ગુરુ એટલે કે આદિ ગુરુમાં પરિવર્તિત કર્યા. જે પછી કાંતિ સરોવરના કિનારે આદિયોગીએ પોતાના સાત શિષ્યોને યોગ વિજ્ઞાન વિશે જણાવ્યું. એવું કહેવાય છે કે આ સાત સંતો આજે સપ્ત ઋષિઓ તરીકે ઓળખાય છે.
