દુનિયાના સૌથી મોટા લોકતંત્ર ભારતમાં પહેલીવાર લોકસભા ચૂંટણી 1951-52માં થયા હતા આ ચૂંટણી યાત્રા ત્યારેથી સતત ચાલુ છે. વાચકોની જાણકારી માટે અમે અહીં લોકસભા ચૂંટનીથી સંકળાયેલા રોચક
તથ્ય આપી રહ્યા છે આવો જાણીએ એવા જ 25 રોચક તથ્ય
1. રાષ્ટ્રીય મતદાતા દિવસ 25 જાન્યુઆરીને ઉજવાય છે.
2. 'Candidate'શબ્દ લેટિન ભાષાના 'Candidatus'થી આવ્યો છે.
3. 1996માં તલિલનાડુના મોડાકુરિચી વિધાંસભા નિર્વાચન વિસ્તારમાં એક સીટ માટે 1033 ઉમેદવાર ઉભા થયા હતા. તે સમયે મતપત્ર એક ચોપડીના રૂપમાં છપાવવા પડ્યા હતા.
4. માયાવતીની બહુજન સમાજ પાર્ટી અને જ્યોર્જ ડબલ્યુ બુશની રિપબ્લિકન પાર્ટીનું ચૂંટણી ચિન્હ 'હાથી' છે!
5. અટલ બિહારી વાજપેયી એકમાત્ર એવા રાજકારણી છે જે ચાર રાજ્યો (ઉત્તર પ્રદેશ, ગુજરાત, મધ્યપ્રદેશ અને દિલ્હી)માંથી ચૂંટાયા છે! તેઓ 1957, 1967માં બલરામપુરથી, 1971, 1977, 1980માં ગ્વાલિયરથી
નવી દિલ્હી, 1991માં વિદિશા, 1996માં ગાંધીનગર અને 1991, 1996 અને 1998માં લખનૌમાંથી જીત્યા....
6. મતદાન મથક પર સૌથી ઓછું મતદાન 3 છે. અરુણાચલ પ્રદેશના બોમડિલા જિલ્લામાં આવું બન્યું!
7. 1950 ના દાયકામાં, દરેક ઉમેદવાર માટે અલગ મતપેટીને બદલે, એક અલગ મતપેટીનો ઉપયોગ કરવામાં આવતો હતો. વિવિધ રંગીન મતપેટીઓ વિવિધ પક્ષોની હતી!
8. ભાજપે પહેલીવાર 1998માં તમિલનાડુ અને પશ્ચિમ બંગાળમાં લોકસભાની બેઠકો જીતી હતી.
9. દેશના 5 સૌથી મોટા મતવિસ્તારોમાં લદ્દાખ (જમ્મુ કાશ્મીર) 173266.37 ચોરસ કિમી, બાડમેર (રાજસ્થાન) 7.1601.24 ચોરસ કિમી, કચ્છ (ગુજરાત) 41644.55 ચોરસ કિમી, અરુણાચલ પ્રદેશ (પશ્ચિમ) છે.40572.29 ચોરસ કિમી અને અરુણાચલ પ્રદેશ (પૂર્વ) 39749.64 ચોરસ કિમી છે.
10. દેશના સૌથી નાના 5 મતવિસ્તારોમાં ચાંદની ચોક (દિલ્હી) 10.59 ચોરસ કિમી, કોલકાતા ઉત્તર પશ્ચિમ 13.23 ચોરસ કિમી, મુંબઈ દક્ષિણ 13.73 ચોરસ કિમી, મુંબઈ દક્ષિણ મધ્ય 18.31 ચોરસ કિમી છે.
અને દિલ્હી સદર 28.09 ચોરસ કિમી છે.
11. દેશમાં કુલ 1593 રાજકીય પક્ષો છે, જેમાં 53 પ્રાદેશિક પક્ષો, 6 રાષ્ટ્રીય પક્ષો અને 1534 અન્ય નોંધાયેલા પક્ષોનો સમાવેશ થાય છે.
12. પ્રથમ લોકસભાનું પ્રથમ સત્ર 13 મે 1952ના રોજ શરૂ થયું હતું.
13. પ્રથમ લોકસભા, જેનો કાર્યકાળ 15 મે 1952 થી 27 ફેબ્રુઆરી 1956 સુધીનો હતો, તેનું નેતૃત્વ જીવી માવલંકર દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું.
14. લોકસભામાં 545 સભ્યો હોય છે, જેમાંથી 543 સભ્યો સીધા રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાંથી ચૂંટાય છે. એંગ્લો-ઈન્ડિયન સમુદાયમાંથી ભારતના રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા બે સભ્યોની પસંદગી કરવામાં આવે છે.
15. એક વર્ષમાં લોકસભાના 3 સત્ર બોલાવવામાં આવે છે. પ્રથમ સત્ર (બજેટ સત્ર) ફેબ્રુઆરીથી મે, બીજું સત્ર (ચોમાસુ સત્ર) જુલાઈથી ઓગસ્ટ અને ત્રીજું સત્ર (શિયાળુ સત્ર) નવેમ્બરથી ડિસેમ્બર સુધીનું છે.
16. સામાન્ય રીતે સદનમાં બેઠકના પહેલો ઘંટા પ્રશ્નો અને જવાબો માટે હોય છે જેને પ્રશ્નકાળ કહેવાય છે.
17. લોકસભા ટીવી એ લોકસભાની પોતાની ચેનલ છે, જેનું મુખ્યાલય સંસદ પરિસરમાં છે.
18. લોકસભા સંસદના નીચલો સદન હોય છે જયારે રાજયસભા ઉપરી સદન કહેવાય છે. લોકસભામાં વધુમાં વધુ 552 સભ્યો હોઈ શકે છે, જ્યારે રાજ્યસભામાં 250 સભ્યોનો કાર્યક્ષેત્ર છે.
19. લોકસભામાં કેટલાક સભ્ય રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા નામાંકિત કરી શકાય છે. એ જ રીતે, રાજ્યસભાના સભ્યપદ માટે રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા સભ્યોને પણ નામાંકિત કરી શકાય છે. આ સભ્યોમાંથી નામાંકન કળા, વિજ્ઞાન,
સાહિત્ય અને રમતગમતના ક્ષેત્રોમાં તેમની કુશળતા પર આધારિત છે.
20.1977માં અભિનેતા દેવાનંદે ઈન્દિરા ગાંધીના વિરોધમાં રાષ્ટ્રીય પક્ષની રચના કરી હતી, પરંતુ એક મહિનાની અંદર તે અનામી બની ગઈ હતી અને તેના કોઈ ઉમેદવારે ચૂંટણી લડી ન હતી.
21. ધરતી પાકડ તરીકે જાણીતા કાકા જોગેન્દ્ર સિંહ 25 વખત ચૂંટણી હારી ગયા. તેઓ વીપી સિંહ અને રાજીવ ગાંધી જેવા ઘણા મોટા નેતાઓ સામે પણ ઉમેદવાર હતા.
22. દેશમાં પ્રથમ ચૂંટણીઓ માટે, ગોદરેજ કંપનીએ 17 લાખ મતપેટીઓ બનાવી હતી અને સરકારે દરેક બોક્સ માટે 5 રૂપિયા ચૂકવ્યા હતા.
23. ઈન્દિરા ગાંધીએ 1977માં તેમની વિરુદ્ધ જનતા પાર્ટીના ગઠબંધનને મેળ ખાતી ખીચડી ગણાવી હતી અને બાદમાં જનતા પાર્ટીએ જીતની ઉજવણીમાં ઘણી જગ્યાએ ખીચડીનું વિતરણ કર્યું હતું.
24. ઈન્દિરા ગાંધીના પતિ ફિરોઝ ગાંધી નેહરુ ગાંધી પરિવારમાંથી 1952માં રાયબરેલીમાંથી ચૂંટણી લડનારા અને સફળતા હાંસલ કરનાર પ્રથમ વ્યક્તિ હતા.
25. 1984ની સામાન્ય ચૂંટણીઓમાં, મતદારોએ તેમના મતાધિકારનો મહત્તમ ઉપયોગ કર્યો હતો, જેમાં 63.3 ટકા મતદાન થયું હતું.
