Education Budget Nirmala Sitharaman: આજે સવારે 11 વાગ્યાથી દેશનુ બજેટ રજુ થવુ શરૂ થયુ છે. નાણાકીય મંત્રી નિર્મલા સીતારમણે એજ્યુકેશન સેક્ટર માટે બજેટમાં ખાસ ધ્યાન આપ્યુ છે. બજેટ રજુ કરતા તેમણે એલાન કર્યુ છે કે સરકારા આગામી નાણાકીય વર્ષમાં નેશનલ ડિઝિટલ લાઈબ્રેરી ખોલશે. આ સથે જ ટીચર્સ ટ્રેનિંગ માટે સંસ્થા પણ ખોલશે. આ સાથે જ આદિવાસીઓની શિક્ષા ત્યોજના પર સરકાર ખાસ ધ્યાન આપવાની છે. નાણામંત્રીએ એલાન કર્યુ છે કે સરકાર આવતા વર્ષે નાણાકીય વર્ષમાં નેશન્ન્નલ ડિઝિટલ લાઈબ્રેરી ખોલશે. આ સાથે જ ટીચર્સ ટ્રેનિંગ માટે સંસ્થા પણ ખોલવામાં આવશે. આ સાથે જ આદિવાઅસીઓની શિક્ષા યોજના પર સર્કાર ખાસ ધ્યાન આપવાની છે. નાણામંત્રીએ એલાન કર્યુ છે કે નાણાકીય વર્ષ 2023-24માં સરકાર આદિવાસીઓ માટે વિશેષ શાળા ખોલશે અને આ માટે સરકારે 15 હજાર કરોડ રૂપિયાની જોગવાઈ કરી છે.
ગયા વર્ષે 1 લાખ કરોડથી વધુ રૂપિયાની કરી હતી જોગવાઈ
સરકારે બજેટ 2022-23માં અભ્યાસ માટે 1,04,278 કરોડ રૂપિયાની વહેંચણી કરી હતી. તેના અગાઉના વર્ષ એટલે કે નાણાકીય વર્ષ 2021-22ની તુલનામાં તેમા 11,054 કરોડ રૂપિયાની વૃદ્ધિ કરવામાં આવી હતી. નાણાકીય વર્ષ 2021-22 ને માટે શિક્ષા બજેટ 93,223 કરોડ રૂપિયા હતુ. ભારત સરકારની નેશનલ હેલ્થ પોલીસી 2020 (એનઈપી) તે મુજબ, જીડીપીના 6% સુધી શિક્ષણ પર ખર્ચ કરવાનો છે. ભારતનું શિક્ષણ બજેટ હજુ આ સંખ્યાને સ્પર્શવાનું બાકી છે. જો આપણે છેલ્લા ત્રણ વર્ષમાં શિક્ષણ પર ખર્ચવામાં આવેલા નાણાંની જીડીપી સાથે સરખામણી કરીએ તો જાણવા મળે છે કે 2019-20માં 2.8%, 2020-21માં 3.1% અને 2021-22માં 3.1% શિક્ષણ પાછળ ખર્ચવામાં આવ્યા છે.
બજેટ પહેલા વિશેષજ્ઞોએ લગાવ્યુ હતુ આ અનુમાન
અભ્યાસ જગત મોટા સમયથી માંગ કરી રહ્યુ છે કે શૈક્ષણિક સેવાઓ પર જીએસટીને આગામી 10 વર્ષ માટે હટાવી લેવી જોઈએ. જેમા પ્રશિક્ષણ, એડ ટેક, કોચિંગ વગેરેનો સમાવેશ છે. બીજી બાજુ શિક્ષણ જગત માને છે કે આ સેવાઓ પર જીએસટી લગાવવાની કોઈ જરૂર નથી. હજુ પણ શિક્ષણ જગતના એક સારા પૂર્વ માધ્યમિક શિક્ષણમાં ધ્યાન આપવાની જરૂર છે. કારણ કે આ ભૌતિક બુનિયાદી માળખા અને પ્રશિક્ષિત માનવ સંસ્થાનોની જરૂરિયાત છે. બીજી બાજુ તાજેતરમાં આવેલ ભારત સરકારની નવી શિક્ષણ નીતિ પર તેના પર જોર આપવામાં આવ્યુ છે. પણ નાણાકીય ઉપાય હજુ પુરા થયા નથી.
બીજી તરફ બજેટ-2023થી આ સેક્ટર સાથે દરેકની આશાઓ જોડાયેલી છે. સમજાવો કે હાલમાં, નિયમિત શિક્ષકોની મૂળભૂત તકનીકી સમજ ઓછી છે, આવી સ્થિતિમાં તેને સુધારવાની જરૂર છે. આ માટે શૈક્ષણિક જગત દ્વારા અલગ ફંડની માંગ કરવામાં આવી રહી છે. બીજી તરફ ઓનલાઈન એજ્યુકેશન અથવા ટ્રેઈનીંગ ઈનિશિએશન પ્લેટફોર્મ અસ્તિત્વમાં છે, જે તેમના માટે અપૂરતું છે.
