shradh 2025- સનાતન ધર્મમાં પિતૃ પક્ષનું વિશેષ મહત્વ છે. આ એવો સમય માનવામાં આવે છે જ્યારે આપણા પૂર્વજો, એટલે કે પૂર્વજો, પૃથ્વી પર આવે છે
પૂનમનુ શ્રાદ્ધ - 07 સપ્ટેમ્બર 2025, રવિવાર
એકમનુ શ્રાદ્ધ - 08 સપ્ટેમ્બર 2025, સોમવાર
બેજનુ શ્રાદ્ધ - 09 સપ્ટેમ્બર 2025, મંગળવાર
ત્રીજનુ શ્રદ્ધા – 10 સપ્ટેમ્બર 2025, બુધવાર
ચોથનુ શ્રાદ્ધ - 10 સપ્ટેમ્બર 2025, બુધવાર
પંચમનુ શ્રાદ્ધ - સપ્ટેમ્બર 11, 2025, ગુરુવાર
સનાતન ધર્મમાં પિતૃ પક્ષનું વિશેષ મહત્વ છે. આ એવો સમય માનવામાં આવે છે જ્યારે આપણા પૂર્વજો, એટલે કે પૂર્વજો, પૃથ્વી પર આવે છે અને તેમના વંશજો પાસેથી પાણી અને ખોરાકની અપેક્ષા રાખે છે. તે ભાદ્રપદ મહિનાની પૂર્ણિમાની તિથિથી શરૂ થાય છે અને અશ્વિન કૃષ્ણ પક્ષના અમાસ સુધી ચાલુ રહે છે. આ સોળ દિવસોમાં, પૂર્વજો માટે શ્રાદ્ધ, તર્પણ અને પિંડદાન જેવા ધાર્મિક વિધિઓ કરવામાં આવે છે. ચાલો અહીં તેની સાથે સંબંધિત કેટલીક હકીકતો વિશે જાણીએ.
હિન્દુ ધર્મમાં, પિતૃ પક્ષને એવા સમયગાળા તરીકે જોવામાં આવે છે જ્યારે આપણા પૂર્વજો કોઈને કોઈ સ્વરૂપમાં હાજર હોય છે. સદીઓથી પરંપરા રહી છે કે પિતૃ પક્ષ અથવા શ્રાદ્ધના સોળ દિવસોમાં, પૂર્વજોની આત્માની શાંતિ માટે ધાર્મિક વિધિઓ કરવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ સમય દરમિયાન, જો તમે યોગ્ય નિયમોનું પાલન કરીને શ્રાદ્ધ વિધિઓ, પિંડ દાન અને તર્પણ કરો છો, તો પિતૃઓને શાંતિ મળે છે અને તેમના આશીર્વાદ હંમેશા આપણા જીવનમાં રહે છે.
2025 માં પિતૃ પક્ષ ક્યારે શરૂ થશે?
હિન્દુ કેલેન્ડર મુજબ, આ વર્ષે પિતૃ પક્ષ 07 સપ્ટેમ્બર, રવિવાર ભાદ્રપદ પૂર્ણિમાથી શરૂ થઈ રહ્યો છે. વર્ષનું છેલ્લું ચંદ્રગ્રહણ પણ આ દિવસે થઈ રહ્યું છે. તે જ સમયે, તે 21 સપ્ટેમ્બર, રવિવારે, સર્વપિત્રે અમાવાસ્યાના દિવસે સમાપ્ત થશે. આવી સ્થિતિમાં, માતૃ નવમી 16 સપ્ટેમ્બરના રોજ ઉજવવામાં આવશે અને આ દિવસે પૂર્વજોનું શ્રાદ્ધ કરવામાં આવશે. આ આખા પખવાડિયામાં, લોકો પૂર્વજોના આત્માની શાંતિ માટે તર્પણ, પિંડદાન અને શ્રાદ્ધ કર્મ કરે છે. જો તમે પણ પૂર્વજોના શ્રાદ્ધ કર્મ કરો છો, તો આ તિથિઓને ધ્યાનમાં રાખો.
શ્રાદ્ધની સામગ્રી શું છે?
શ્રાદ્ધ કર્મ માટે કેટલીક ખાસ સામગ્રીની જરૂર પડે છે. ચાલો જાણીએ પિતૃ પક્ષની સામગ્રી વિશે-
કુશ ઘાસ - શ્રાદ્ધ માટે કુશ ઘાસ સૌથી મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. તે પવિત્રતા અને દિવ્યતાનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે. જો તમે તર્પણ કરો છો, તો જમણા હાથની અનામિકા આંગળીમાં પહેરીને જ પિતૃઓને પાણી અર્પણ કરવામાં આવે છે.
તલ અને પાણી - તર્પણ માટે તલનું વિશેષ મહત્વ છે. પિતૃઓને પાણી અર્પણ કરતી વખતે, તેમાં કાળા તલ ભેળવવા જરૂરી છે. એટલું જ નહીં, પિંડ દાનમાં પણ કાળા તલનો ઉપયોગ થાય છે.
ચોખા અને જવનો લોટ - પિતૃ પક્ષમાં પિતૃઓ માટે પિંડદાન માટે બનાવવામાં આવતા પિંડ માટે ચોખા અથવા જવના લોટનો ઉપયોગ થાય છે.
દૂધ, મધ, ઘી - આ ત્રણ ઘટકોને ખૂબ જ પવિત્ર માનવામાં આવે છે અને તેનું મિશ્રણ બનાવીને પિંડમાં ઉમેરવામાં આવે છે.
ફળો અને મીઠાઈઓ - પિતૃઓ માટે શ્રાદ્ધ વિધિ કરતી વખતે, ઓછામાં ઓછા 5 ફળો અર્પણ કરવામાં આવે છે અને બ્રાહ્મણને ભોજન કરાવવાની સાથે, તેમને ફળો પણ આપવામાં આવે છે.
પિતૃ પક્ષમાં પિંડદાનની વિધિ શું છે?
પિંડદાનને પિંડદાન એ પિતૃ પક્ષનું સૌથી મહત્વપૂર્ણ કાર્ય માનવામાં આવે છે. આ કાર્ય કરવા માટે, તમારે પિંડદાનની સાચી પદ્ધતિ વિશે જાણવું જોઈએ.
પિંડદાન કરવા માટે, સૌ પ્રથમ ચોખા અથવા જવના લોટનો પિંડ તૈયાર કરવામાં આવે છે. આ માટે, ચોખા, તલ, જવના લોટ અને ઘીથી બનેલા ગોળ પિંડ તૈયાર કરવામાં આવે છે.
આ પિંડને કુશ ઘાસથી ઢાંકીને પૂર્વજોના નામે અર્પણ કરવામાં આવે છે અને 16 પેઢીઓ માટે શ્રાદ્ધ કર્મ કરવામાં આવે છે. પિંડદાન કરતી વખતે, 'તસ્મૈ સ્વધા' મંત્રનો જાપ કરવામાં આવે છે. ગંગાજળ અથવા પવિત્ર નદીના પાણીનો ઉપયોગ કરીને પિંડનું વિસર્જન કરવામાં આવે છે.
એવું માનવામાં આવે છે કે પિંડદાન આત્માને શાંતિ આપે છે અને તેમના આત્માને શાંતિ મળી શકે છે.
