કેન્દ્ર સરકાર બ્રિટિશ કાળના કેટલાક કાયદાઓમાં સુધારો કરવા જઈ રહી છે. આ માટે સરકાર ક્રિમિનલ પ્રોસિજર કોડ એમેન્ડમેન્ટ બિલ 2023 લાવશે. લોકસભામાં આ માહિતી આપતાં કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અમિત શાહે કહ્યું કે આજે હું જે ત્રણ બિલ એકસાથે લઈને આવ્યો છું તે પીએમ મોદીની પાંચ પ્રતિજ્ઞાઓમાંથી એક પુરી કરશે. આ ત્રણ બિલોમાં, એક ભારતીય દંડ સંહિતા છે, એક ફોજદારી કાર્યવાહી સંહિતા છે અને ત્રીજું ભારતીય પુરાવા સંહિતા છે. ભારતીય દંડ સંહિતા 1860 હવે 'ઇન્ડિયન કોડ ઓફ જસ્ટિસ 2023' દ્વારા બદલવામાં આવશે. ક્રિમિનલ પ્રોસિજર કોડને 'ભારતીય નાગરિક સંરક્ષણ સંહિતા, 2023' દ્વારા બદલવામાં આવશે. અને ભારતીય પુરાવા અધિનિયમ, 1872 ને 'ભારતીય પુરાવા અધિનિયમ' દ્વારા બદલવામાં આવશે.
'નવા કાયદાની ભાવના ભારતીયને અધિકાર આપવાની'
લોકસભામાં બોલતા ગૃહમંત્રીએ કહ્યું હતું કે 'આ ત્રણ કાયદાઓને બદલીને, તેમના સ્થાને જે ત્રણ નવા કાયદા બનાવવામાં આવશે તેની ભાવના ભારતીયોને અધિકાર આપવા માટે હશે. આ કાયદાઓનો હેતુ કોઈને સજા કરવાનો રહેશે નહીં. તેનો હેતુ લોકોને ન્યાય આપવાનો રહેશે. અમિત શાહે કહ્યું કે 18 રાજ્યો, છ કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો, ભારતની સર્વોચ્ચ અદાલત, 22 ઉચ્ચ અદાલતો, ન્યાયિક સંસ્થાઓ, 142 સાંસદો અને 270 ધારાસભ્યો ઉપરાંત, જનતાએ પણ આ બિલો અંગે સૂચનો આપ્યા છે. ચાર વર્ષથી આ અંગે ઘણી ચર્ચા થઈ રહી છે. અમે આ અંગે 158 બેઠકો કરી છે.
ભાગેડુઓને સજા કરવાની જોગવાઈ
દાઉદ ઈબ્રાહીમ ઘણા સમયથી ફરાર છે. હવે અમે નક્કી કર્યું છે કે સેશન્સ કોર્ટના જજ કેસ ચલાવી શકે છે અને કોઈપણ વ્યક્તિની ગેરહાજરીમાં પણ ચુકાદો સંભળાવી શકે છે, પછી ભલે તે દુનિયામાં કોઈપણ ખૂણામાં કેમ ન હોય. જો તેને સજાથી બચવું હોય તો ભારત આવીને કેસ લડે.
દેશદ્રોહ કાયદો થશે રદ
કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અમિત શાહે કહ્યું કે આ કાયદા હેઠળ અમે રાજદ્રોહ જેવા કાયદાને રદ કરી રહ્યા છીએ. શાહે કહ્યું કે 1860 થી 2023 સુધી દેશની ક્રિમિનલ જસ્ટિસ સિસ્ટમ અંગ્રેજો દ્વારા બનાવેલા કાયદા દ્વારા ચલાવવામાં આવી રહી હતી. હવે આ ત્રણ નવા કાયદા દેશની ક્રિમિનલ જસ્ટિસ સિસ્ટમમાં મોટો ફેરફાર લાવશે. આ બિલ હેઠળ, અમે એક લક્ષ્ય નક્કી કર્યું છે કે દોષિત ઠરવાનો દર વધારીને 90 ટકાથી વધુ કરવામાં આવશે. ફોરેન્સિક ટીમ માટે ગુના સ્થળની મુલાકાત લેવી ફરજિયાત રહેશે. લિંચિંગના મામલાને લગતા નવા બિલમાં નવી જોગવાઈઓ કરવામાં આવી છે. સગીર સાથે બળાત્કાર જેવા કેસમાં મૃત્યુદંડની જોગવાઈ કરવામાં આવી છે. આ સાથે સરકારી કર્મચારી સામે નિયત મર્યાદામાં કાર્યવાહી કરવાની મંજૂરી આપવામાં આવશે.
