Tahawwur Rana: મુંબઈ 26/11 હુમલાના આરોપી તહવ્વુર રાણાને ભારત લાવવાનો રસ્તો સાફ થઈ ગયો છે. અમેરિકી સુપ્રીમ કોર્ટે રાણાના પ્રત્યર્પણની મંજુરી આપી દીધી છે. કોર્ટે તેના દોષ સિદ્ધિ વિરુદ્ધ સમીક્ષા અરજી રદ્દ કરી દીધી છે. ભારત પાકિસ્તાની મૂળના કનાડાઈ નાગરિક તહવ્વુર રાણાના પ્રત્યર્પણની માંગ કરી રહ્યુ હતુ.
રાણા 2008ના મુંબઈ આતંકવાદી હુમલાના મામલે વાંછિત છે. આ તહવ્વુર રાણા માટે ભારતને પ્રત્યર્પિત ન કરવાનુ અંતિમ કાયદાકીય તક હતી. આ પહેલા રાણા સૈન ફાંસિસ્કોમાં ઉત્તરી સર્કિટ માટે અમેરિકી અપીલ કોર્ત અનેક સંઘીય કોર્ટમાં કાયદાકીય લડાઈ હારી ચુક્યા છે. આવો જાણીએ કોણ છે તહવ્વુર રાણા ?
જાણો કોણ છે તહવ્વુર રાના
તહવ્વુર રાણા પાકિસ્તાનમાં પહેલા સેનામાં ડોક્ટર હતો. રાણા પાકિસ્તાની મૂળનો કનાડાઈ નગરિક છે. તેને પાકિસ્તાનમાં અભ્યાસ કર્યો પણ પછી વ્યવસાય માટે કનાડા જતો રહ્યો હતો. તે આતંકવાદી ડેવિડ હેડલી (દાઉદ ગિલાની) નુ સ્કુલ મિત્ર છે. તેણે પાકિસ્તાનના હસન અબ્દાલ કૈડેટ શાળામાં હેડલી સાથે પાંચ વર્ષ અભ્યાસ કર્યો હતો.
રાણા એ જ વ્યક્તિ છે જેણે હેડલીને નકલી દસ્તાવેજોના આધારે ભારતીય પ્રવાસી વિઝા મેળવવામાં મદદ કરી હતી. રાણા પર 26/11 ના હુમલા માટે લશ્કર-એ-તૈયબાને લોજિસ્ટિકલ સપોર્ટ પણ આપવામાં આવ્યો હોવાનો આરોપ છે. મુંબઈ આતંકવાદી હુમલા પહેલા, રાણા અને હેડલી બંને ન્યૂ યોર્કથી પાકિસ્તાન અને દુબઈથી પાકિસ્તાન સાથે મુસાફરી કરતા હતા.
2009 માં શિકાગોથી તેની ધરપકડ કરવામાં આવી હતી.
યુએસ એફબીઆઈએ રાણાની 2009 માં શિકાગોથી ધરપકડ કરી હતી. તે ભારતમાં પાકિસ્તાનની ગુપ્તચર એજન્સી ISI અને આતંકવાદી સંગઠન લશ્કર-એ-તૈયબાના ઓપરેટિવ તરીકે કામ કરતો હતો. રાણાએ હુમલાના મુખ્ય સૂત્રધાર ડેવિડ કોલમેન હેડલીને હુમલાનું આયોજન અને રેકી કરવામાં મદદ કરી હતી. જેના પુરાવા ભારત દ્વારા અમેરિકન કોર્ટમાં રજૂ કરવામાં આવ્યા હતા, જેમાં રાણાની સંડોવણી સ્પષ્ટપણે દેખાતી હતી.
ઉલ્લેખનીય છે કે 26 નવેમ્બર 2008ના રોજ આતંકવાદીઓની ગોળીઓના અવાજથી મુંબઈ ધ્રૂજી ઉઠ્યું હતું. આ આતંકવાદી હુમલામાં છ અમેરિકન નાગરિકો સહિત ૧૬૬ લોકો માર્યા ગયા હતા, જ્યારે મોટી સંખ્યામાં લોકો ઘાયલ થયા હતા.
રાણાના પ્રત્યાર્પણની સમયરેખા
૪ ડિસેમ્બર, ૨૦૧૯
ભારતે રાણાના પ્રત્યાર્પણ માટે અમેરિકાને એક રાજદ્વારી નોંધ સોંપી.
૧૦ જૂન, ૨૦૨૦
ભારતે પ્રત્યાર્પણના હેતુથી રાણાની કામચલાઉ ધરપકડની માંગ કરતી ફરિયાદ દાખલ કરી.
બિડેન વહીવટીતંત્રે રાણાના ભારત પ્રત્યાર્પણને સમર્થન આપ્યું અને મંજૂરી આપી.
૨૦૨૦
કોવિડ-૧૯ માટે સકારાત્મક પરીક્ષણ બાદ કરુણાના ધોરણે યુએસ જેલમાંથી મુક્ત
૯ ઓગસ્ટ, ૨૦૨૩
અમિત શાહે કહ્યું કે 26/11 મુંબઈ હુમલાના આરોપી તહવ્વુર રાણાને ટૂંક સમયમાં ભારતીય ન્યાયતંત્રનો સામનો કરવો પડશે. ભારતની પ્રત્યાર્પણ વિનંતી બાદ તેની ફરીથી ધરપકડ કરવામાં આવી.
૧૩ નવેમ્બર ૨૦૨૪
રાણાએ યુએસ સુપ્રીમ કોર્ટમાં "સર્ટિઓરારી રિટ પિટિશન" દાખલ કરી હતી.
૨૧ જાન્યુઆરી ૨૦૨૫
યુએસ સુપ્રીમ કોર્ટે તહવ્વુર રાણા દ્વારા દાખલ કરવામાં આવેલી અરજીને ફગાવી દીધી.
૨૫ જાન્યુઆરી ૨૦૨૫
અમેરિકાની સુપ્રીમ કોર્ટે મુંબઈ હુમલામાં સંડોવાયેલા તહવ્વુર રાણાના ભારત પ્રત્યાર્પણને મંજૂરી આપી દીધી છે.
