Akbar-Birbal -બપોરનો સમય હતો, રાજા અકબર તેના દરબારમાં બેઠો હતો અને કંઈક વિચારી રહ્યો હતો. અચાનક તેને બીરબલની વાત યાદ આવી. તેને યાદ આવ્યું કે એક વાર બીરબલે તેને એક કહેવત કહી હતી, જે કંઈક આ પ્રમાણે હતી - ખાધા પછી સૂવું અને માર્યા પછી ભાગી જવું એ હોશિયાર માણસની નિશાની છે.
રાજા વિચારવા લાગ્યો, “હવે બપોર થઈ ગઈ છે. ચોક્કસ બીરબલ જમ્યા પછી સૂવાની તૈયારી કરતો હશે. ચાલો આજે તેને ખોટો સાબિત કરીએ.” એમ વિચારીને તેણે એક નોકરને આદેશ આપ્યો કે બીરબલને આ જ ક્ષણે દરબારમાં હાજર રહેવાનો સંદેશો પહોંચાડો.
બીરબલે જમવાનું પૂરું કર્યું જ હતું જ્યારે નોકર રાજાનો હુકમ લઈને બીરબલ પાસે આવ્યો. બીરબલ આ હુકમ પાછળના રાજાના ઈરાદાને સારી રીતે સમજી ગયો. તેણે નોકરને કહ્યું, “તમે થોડી વાર રાહ જુઓ. હું મારા કપડાં બદલીને તમારી સાથે આવીશ.”
અંદર જઈને બીરબલે પોતાના માટે ચુસ્ત પાયજામા પસંદ કર્યો. પાયજામા ચુસ્ત હતા તેથી તેને પહેરવા માટે તેને પલંગ પર સૂવું પડ્યું. પાયજામો પહેરવાનો બહાનો કરીને થોડીવાર પલંગ પર સૂઈ ગયો અને પછી નોકર સાથે દરબાર તરફ ગયો.
રાજા દરબારમાં બીરબલની રાહ જોતો હતો. તેઓ ત્યાં પહોંચ્યા કે તરત જ રાજાએ પૂછ્યું, "કેમ બીરબલ?" આજે જમ્યા પછી તમે સૂઈ ગયા કે નહિ?” બીરબલે જવાબ આપ્યો, “હા મહારાજ. તે જરૂર સૂતો હતો. ” આ સાંભળીને રાજાને ખૂબ ગુસ્સો આવ્યો. તેણે બીરબલને પૂછ્યું, “એનો શું અર્થ છે કે તમે મારા આદેશનો અનાદર કર્યો? તે જ ક્ષણે તું મારી સામે કેમ હાજર ન થયો? આ માટે હું તને સજા આપુ છું.”
બીરબલે તરત જ જવાબ આપ્યો, “મહારાજ. એ વાત સાચી છે કે હું થોડો સમય સૂઈ ગયો, પણ મેં તમારા આદેશનો અનાદર કર્યો નથી. જો તમને મારા પર વિશ્વાસ ન હોય તો તમે નોકરને આ વિશે પૂછી શકો છો. હા, એ અલગ વાત છે કે આ ચુસ્ત પાયજામા પહેરવા માટે મારે પલંગ પર સૂવું પડ્યું.”
બીરબલની આ વાત સાંભળીને અકબર હસવાનું રોકી શક્યો નહિ અને તેણે બીરબલને દરબાર થી જવા દીધુ. શીખામણ -
આ વાર્તામાંથી આપણે શીખીએ છીએ કે પરિસ્થિતિને સમજીને આપણે લીધેલું પગલું આપણને ઘણી મુશ્કેલીઓમાંથી બચાવી શકે છે.
