કાવેરી એન્જિન એ ભારતનું સ્વદેશી ટર્બોફેન જેટ એન્જિન છે, જે સંરક્ષણ સંશોધન અને વિકાસ સંગઠન (DRDO) ના ગેસ ટર્બાઇન રિસર્ચ એસ્ટાબ્લિશમેન્ટ (GTRE) દ્વારા વિકસાવવામાં આવ્યું છે. તેનું નામ દક્ષિણ ભારતની પ્રખ્યાત કાવેરી નદી પરથી રાખવામાં આવ્યું છે. આ એન્જિનનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય ભારતને વિદેશી જેટ એન્જિન પર નિર્ભરતામાંથી મુક્ત કરવાનો અને સ્વદેશી ફાઇટર એરક્રાફ્ટ, ખાસ કરીને હળવા કોમ્બેટ એરક્રાફ્ટ (LCA) તેજસ માટે વિશ્વસનીય પાવર સ્ત્રોત પૂરો પાડવાનો છે. આ ભારતની આત્મનિર્ભર સંરક્ષણ નીતિનો એક મહત્વપૂર્ણ ભાગ છે.
કાવેરી એન્જિનની વાર્તા શું છે?
કાવેરી એન્જિન પ્રોજેક્ટ 1980 ના દાયકામાં શરૂ થયો હતો, જ્યારે ભારતે સ્વદેશી જેટ એન્જિન વિકસાવવાનું નક્કી કર્યું હતું. GTRE ને 1989 માં આ પ્રોજેક્ટની જવાબદારી સોંપવામાં આવી હતી અને તેનું નામ કાવેરી એન્જિન ડેવલપમેન્ટ પ્રોજેક્ટ (KEDP) રાખવામાં આવ્યું હતું. પ્રારંભિક ધ્યેય તેજસ વિમાન માટે 81 kN થ્રસ્ટ સાથે એન્જિન બનાવવાનું હતું, પરંતુ તકનીકી પડકારોને કારણે પ્રોજેક્ટમાં વિલંબ થયો હતો. ૧૯૯૦ના દાયકામાં ભારતના આર્થિક સુધારા અને પરમાણુ પરીક્ષણો દરમિયાન પણ આ પ્રોજેક્ટ પર કામ ચાલુ રહ્યું, પરંતુ ઘણી નિષ્ફળતાઓનો સામનો કરવો પડ્યો. ૨૦૧૬માં, DRDO એ આ પ્રોજેક્ટ ફરીથી શરૂ કર્યો અને હાલમાં તેના પરીક્ષણો રશિયામાં ચાલી રહ્યા છે.
રશિયામાં ટ્રાયલ ચાલી રહ્યા છે
ભારતની અગ્રણી સંરક્ષણ સંશોધન એજન્સી સંરક્ષણ સંશોધન અને વિકાસ સંગઠન (DRDO) રશિયામાં સ્વદેશી રીતે વિકસિત કાવેરી જેટ એન્જિનનું પરીક્ષણ કરી રહી છે અને તેનો ઉપયોગ ભારતીય નિર્મિત લાંબા અંતરના માનવરહિત કોમ્બેટ એરિયલ વ્હીકલ (UCAV) ને પાવર આપવા માટે કરવામાં આવશે. કાવેરી રશિયામાં ટ્રાયલ હેઠળ છે અને ત્યાં લગભગ 25 કલાકનું પરીક્ષણ બાકી છે.
