ચીન એશિયામાં એક મોટી અને પ્રભાવશાળી શક્તિ છે અને તેના પડોશી દેશો સાથેના સંબંધો હંમેશા રાજકીય, આર્થિક અને વ્યૂહાત્મક દૃષ્ટિકોણથી મહત્વપૂર્ણ રહ્યા છે. આ ક્રમમાં, હવે ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગ આગામી સપ્તાહની શરૂઆતમાં દક્ષિણ પૂર્વ એશિયાના ત્રણ દેશોની મુલાકાત લેશે, જેનો ઉદ્દેશ્ય પ્રાદેશિક સહયોગને મજબૂત બનાવવાનો છે. અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ દ્વારા ચીન પર 145 ટકા ટેરિફ લાદવામાં આવ્યા બાદ શીની આ પહેલી વિદેશ મુલાકાત હશે.
દક્ષિણ પૂર્વ એશિયા દેશો પર ચીનની નજર
ચીનના વિદેશ મંત્રાલયે શુક્રવારે જાહેરાત કરી હતી કે શી 14 થી 18 એપ્રિલ દરમિયાન વિયેતનામ, મલેશિયા અને કંબોડિયાની મુલાકાત લેશે. આ ત્રણેય દેશો દક્ષિણપૂર્વ એશિયન રાષ્ટ્રોના સંગઠન (ASEAN)નો ભાગ છે, જેની સાથે ગયા વર્ષે ચીનનો સૌથી વધુ US$962.28 બિલિયનનો વેપાર હતો અને ચીનની કુલ નિકાસ 575 બિલિયન યુએસ$ હતી. સમય જતાં મલેશિયા, વિયેતનામ અને કંબોડિયા સાથે ચીનના સંબંધો બદલાયા છે. ચાલો આ ત્રણેય દેશો સાથે ચીનના સંબંધો પર એક નજર કરીએ.
મલેશિયા અને ચીનના સંબંધ
મલેશિયા અને ચીનના સંબંધ સામાન્ય રીતે મજબૂત અને સકારાત્મક રહે છે બંને દેશો વચ્ચે આર્થિક અને વ્યાપારિક સંબંધ વિશેષ રૂપથી સારા છે. ચીન મલેશિયાનો સૌથી મોટો વેપારી ભાગીદાર છે. બંને દેશો વચ્ચે ઘણા માળખાગત પ્રોજેક્ટ્સ પણ ચાલી રહ્યા છે. ચીન અને મલેશિયા વચ્ચે રાજકીય સંબંધો પણ સ્થિર છે, પરંતુ દક્ષિણ ચીન સમુદ્રમાં પ્રાદેશિક દાવાઓ પર ક્યારેક ક્યારેક મતભેદો થાય છે. મલેશિયામાં પણ મોટી સંખ્યામાં ચીની વસ્તી છે.
વિયેતનામ અને ચીન વચ્ચે સંબંધ
ઇતિહાસ, યુદ્ધ અને સરહદ વિવાદોનો વિયેતનામ અને ચીન વચ્ચેના સંબંધો પર મોટો પ્રભાવ રહ્યો છે. ૧૯૭૯માં વિયેતનામ અને ચીન વચ્ચે યુદ્ધ પણ થયું હતું. ત્યારથી બંને દેશો વચ્ચે તણાવ ચાલી રહ્યો છે. દક્ષિણ ચીન સમુદ્ર વિવાદ બંને દેશો વચ્ચેનો સૌથી મોટો મુદ્દો છે. ચીન સમગ્ર સમુદ્ર પર દાવો કરે છે, જ્યારે વિયેતનામ તેને પડકારે છે. બંને દેશોની નૌકાદળો વચ્ચે ઘણી વખત અથડામણો થઈ છે. વિવાદો છતાં, વિયેતનામ અને ચીન વચ્ચેના વેપાર સંબંધો મજબૂત રહે છે. ચીન વિયેતનામનો સૌથી મોટો આયાત સ્ત્રોત છે.
કંબોડિયા અને ચીન વચ્ચે સંબંધ
છેલ્લા બે દાયકામાં કંબોડિયા અને ચીન વચ્ચેના સંબંધો અત્યંત ગાઢ બન્યા છે. ચીન કંબોડિયન સરકારનું મુખ્ય રાજકીય સમર્થક રહ્યું છે. કંબોડિયા ઘણીવાર આંતરરાષ્ટ્રીય મંચો પર ચીનનો પક્ષ લે છે. ચીન કંબોડિયામાં સૌથી મોટો રોકાણકાર અને દાતા છે. તેણે ત્યાં અનેક માળખાગત પ્રોજેક્ટ્સમાં ભારે રોકાણ કર્યું છે. કેટલાક વિશ્લેષકો માને છે કે કંબોડિયા દક્ષિણપૂર્વ એશિયામાં ચીન માટે 'ભાગીદાર' ની ભૂમિકા ભજવી રહ્યું છે, ખાસ કરીને ASEAN માં ચીનના હિતોનું રક્ષણ કરવા માટે.
