"ગુરુ બ્રહ્મા ગુરુ વિષ્ણુ ગુરુ દેવો મહેશ્વર:
ગુરુ સાક્ષાત્પરં બ્રહ્મ તસ્મૈ શ્રી ગુરુવૈ નમ:"
"ગુરુ બ્રહ્મા છે, ગુરુ વિષ્ણુ છે, ગુરુ શંકર છે; ગુરુ એ પરબ્રહ્મનું વાસ્તવિક સ્વરૂપ છે; એટલે કે તે સદગુરુઓને વંદન”. વિશ્વમાં ગુરુને વિશેષ દરજ્જો આપવામાં આવ્યો છે. માતાપિતા આપણા પ્રથમ શિક્ષક છે. એટલા માટે ગુરુનું સર્વોચ્ચ સ્થાન છે અને આ તહેવાર વિશ્વના વિવિધ સ્થળોએ ઉજવવામાં આવે છે.
આપણા લોકોના જીવનમાં એક મોટી ભૂમિકા છે, ગુરુ વિના કોઈપણ દિશામાં સિદ્ધિ પ્રાપ્ત કરવી અશક્ય છે. ધારો કે આપણે રણમાં ઉભા છીએ અને પાણી શોધી રહ્યા છીએ પણ વિવશ છીએ. આપણને પાણી નથી મળતું, એવી જ રીતે જીવન એ ગુરુ વિના રણમાં પાણી શોધવા જેવું છે. ગુરુમાં ગુ નો અર્થ "અંધકાર" અને રુ નો અર્થ "પ્રકાશ" થાય છે. તો જે અંધકારમાં પ્રકાશનો દીવો પ્રગટાવે છે.
અષાઢ મહિનાની પૂર્ણિમાને ગુરુ પૂર્ણિમા તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. ગુરુ પૂર્ણિમા એ ગુરુ અને શિષ્યના પવિત્ર સબંધોને ઉજાગર કરતો તહેવાર છે. ગુરુની શિષ્ય પ્રત્યેની ઉદારતા, પ્રેમ, હૂંફ અને ગર્વ તેમજ શિષ્યના ગુરુ પ્રત્યેના આદર , માન અને નિષ્ઠાને અભિવ્યક્ત કરવાનો તહેવાર છે. આ તહેવાર આપણા દેશમાં ખૂબ જ શ્રદ્ધા અને ભાવથી ઉજવવામાં આવે છે. આપણી સંસ્કૃતિમાં ગુરુને સૌથી શ્રેષ્ઠ સ્થાન આપવામાં આવ્યું છે. પ્રાચીન સમયથી લઈને આજ સુધી ગુરુને હમેશાં શ્રેષ્ઠ દરજ્જો આપવામાં આવ્યો છે. ગુરુ પોતાના આચરણ દ્વારા શિષ્યના જિંદગીનું ઘડતર કરે છે.ગુરુને આચાર્ય પણ કહેવામાં આવે છે.આચાર્ય દેવો ભવ. ગુરુનું મહાત્મ્ય આપણા પુરાણોએ પણ ખુબ વર્ણવ્યું છે. ગુરુને ભગવાનનો દરજ્જો આપવામાં આવ્યો છે.
ગુરુ પૂર્ણિમાના દિવસે વિશ્વના સૌથી મોટા પુસ્તક 'મહાભારત'ના લેખક શ્રી ગુરુ વેદ વ્યાસજીનો જન્મ થયો હતો. જેને ગુરુ પૂર્ણિમા અથવા વ્યાસ દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. તેમણે પુરાણો અને વેદોની રચના કરી છે. જેમાં પુરાણોની કુલ સંખ્યા 18 છે. હિંદુ ધર્મ અનુસાર, 'બૃહસ્પતિ દેવ'ને તમામ દેવતાઓ અને તમામ ગ્રહોના દેવ માનવામાં આવે છે. આ તહેવાર માત્ર હિંદુ ધર્મમાં જ નહીં પરંતુ બૌદ્ધ, જૈન અને અન્ય ઘણા ધર્મોમાં પણ ઉજવવામાં આવે છે. સમગ્ર વિશ્વમાં ગુરુ પૂર્ણિમાનો તહેવાર ખૂબ જ ધામધૂમથી ઉજવવામાં આવે છે. તે સંપૂર્ણ ભક્તિ અને સમર્પણ સાથે ઉજવવામાં આવે છે.
ગુરુ પૂર્ણિમાની વાર્તા
આ દિવસે ગુરુ શ્રી વેદ વ્યાસ જી નો જન્મ થયો હતો. હિન્દુ ધર્મમાં ગુરુ પૂર્ણિમા બે ઘટનાઓ સાથે જોડાયેલી છે. ભગવાન શંકરને ગુરુ તરીકે પૂજવામાં આવે છે કારણ કે હિન્દી પૌરાણિક કથાઓ અનુસાર, ભગવાન શંકરે તેમના સાત ઋષિઓ એટલે કે સાત અનુયાયીઓને યોગ અને અનેક પ્રકારના જ્ઞાનનો ઉપદેશ આપ્યો હતો અને તેથી તેઓને ગુરુ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. બીજી તરફ બૌદ્ધ ધર્મની પોતાની માન્યતા છે કે આવા ભગવાન બુદ્ધને બોધ ગયામાં બોધિ વૃક્ષ નીચે જ્ઞાન પ્રાપ્ત થયું હતું. તેથી જ તેમના સન્માન તરીકે સમગ્ર દેશમાં ગુરુ પૂર્ણિમાની ઉજવણી કરવામાં આવી હતી. જો કે, ભગવાન બુદ્ધે બૌદ્ધ ધર્મના પ્રસાર માટે ઘણા પ્રયત્નો કર્યા અને તેમના શિષ્યો દ્વારા બૌદ્ધ ધર્મને સમગ્ર વિશ્વમાં ફેલાવ્યો.
