Vivah Panchami Date 2025: માર્ગશીર્ષ મહિનામાં આવતી વિવાહ પંચમી ભગવાન રામ અને સીતાના પવિત્ર લગ્નનું પ્રતીક છે. ધાર્મિક રીતે આ દિવસ ખૂબ જ શુભ માનવામાં આવે છે. આ દિવસે રામ-સીતા લગ્ન સમારોહ, પૂજા, રામચરિતમાનસનું પાઠ અને સિદ્ધ ચોપાઈનો જાપ ખૂબ જ શુભ માનવામાં આવે છે. જો કે, લોક માન્યતાઓ અને ઐતિહાસિક ઘટનાઓને કારણે, આ દિવસે લગ્ન જેવા શુભ સમારોહ ટાળવામાં આવે છે. જો કે, ભગવાન રામ અને સીતાના લગ્ન જયંતી ખૂબ જ ધામધૂમ અને આનંદથી ઉજવવામાં આવે છે. ચાલો જાણીએ કે શા માટે, આટલી શુભ તિથિ હોવા છતાં, સનાતન ધર્મમાં આ તિથિએ લગ્ન સમારોહ યોજાતા નથી.
વિવાહ પંચમી : માર્ગ શીર્ષ મહિનાનો પવિત્ર તહેવાર
હિન્દુ પંચાગમાં માર્ગશીર્ષ મહિનાને અત્યંત પવિત્ર માનવામાં આવે છે. ત્રેતાયુગમાં આ મહિનામાં ભગવાન રામ અને માતા સીતાના દૈવીય લગ્ન થયા હતા. તેથી માર્ગશીર્ષ શુક્લ પંચમીને "વિવાહ પંચમી" તરીકે વિશેષ મહત્વ આપવામાં આવે છે. આ વર્ષે, આ તહેવાર 25 નવેમ્બર, મંગળવારના રોજ આવશે. પંચમી તિથિ 24 નવેમ્બરના રોજ રાત્રે 9:22 વાગ્યે શરૂ થશે અને 25 નવેમ્બરના રોજ રાત્રે 10:56 વાગ્યા સુધી ચાલશે, તેથી આ તહેવાર ઉદય તિથિ અનુસાર 25 નવેમ્બરના રોજ ઉજવવામાં આવશે.
આ વખતે બની રહ્યા છે શુભ યોગ
જ્યોતિષીઓના મતે, આ વર્ષે વિવાહ પંચમી પર ત્રણ શુભ યોગો એક સાથે આવી રહ્યા છે. મહત્વપૂર્ણ રવિ યોગ 25 નવેમ્બરના રોજ રાત્રે 11:57 વાગ્યે શરૂ થશે અને બીજા દિવસે સવારે 6:53 વાગ્યા સુધી ચાલશે. એવું માનવામાં આવે છે કે રવિ યોગ દરમિયાન કરવામાં આવેલા બધા કાર્ય દોષોથી મુક્ત છે, અને સૂર્યના પ્રભાવથી અત્યંત શુભ પરિણામો મળે છે. વધુમાં, સવારથી બપોરે 12:50 વાગ્યા સુધી ગંધ યોગ પ્રવર્તશે, ત્યારબાદ વૃદ્ધિ યોગ શરૂ થશે. આ તારીખે, ઉત્તરાષાઢા નક્ષત્ર રાત્રે 11:57 વાગ્યા સુધી પ્રવર્તશે, અને પછી શ્રવણ નક્ષત્ર પ્રવર્તશે.
વિવાહ પંચમીના વિશેષ મુહૂર્ત
પંચમીના દિવસે બ્રહ્મ મુહૂર્ત સવારે 5:04 થી 5:58 સુધી રહેશે. અભિજીત મુહૂર્ત સવારે 11:47 થી 12:29 સુધી રહેશે, અને નિશિતા મુહૂર્ત બપોરે 11:42 થી 12:35 સુધી રહેશે. આ સમય ધાર્મિક વિધિઓ માટે ખૂબ જ શુભ માનવામાં આવે છે.
શુભ દિવસ હોવ છતાં કેમ નથી થતા લગ્ન ?
ભલે વિવાહ પંચમી ભગવાન રામ અને દેવી સીતાના લગ્ન સાથે સંકળાયેલી ખૂબ જ પવિત્ર તિથિ છે, પરંતુ પરંપરાગત રીતે આ દિવસે માનવ લગ્ન કરવામાં આવતા નથી. ભગવાન રામ અને સીતાના લગ્ન પછી બનેલી જીવનની ઘટનાઓને કારણે આ દિવસે માનવ લગ્ન કરવામાં આવતા નથી. લોક માન્યતાઓ અનુસાર, ભગવાન રામ અને માતા સીતાના લગ્ન પછી તરત જ, રામને 14 વર્ષ માટે વનવાસ આપવામાં આવ્યો હતો. લાંબા વનવાસ, સીતાનું અપહરણ, રાવણનો વધ અને ત્યારબાદના વિરહથી તેમના લગ્નજીવનમાં મુશ્કેલીઓનો માહોલ સર્જાયો હતો. આ ઘટનાઓને અશુભ માનીને, લોકો આ તારીખે લગ્ન કરવાનું ટાળે છે.
પૂજા, રામચરિતમાનસ પાઠ અને સિદ્ધ ચોપાઈઓનું મહત્વ
ધાર્મિક માન્યતા છે કે લગ્ન પંચમી પર ભગવાન શ્રી રામ અને માતા જાનકીની પૂજા કરવાથી પરિવારમાં વિશેષ આશીર્વાદ મળે છે. તુલસીદાસના રામચરિતમાનસના સુપ્રસિદ્ધ શ્લોકોનો જાપ ખાસ ફળદાયી માનવામાં આવે છે. આમ કરવાથી ઘરમાં સુખ, શાંતિ, સમૃદ્ધિ અને સકારાત્મક ઉર્જા વધે છે.
